به گزارش کیان آنلاین ، در ایام اخیر تحرکات دیپلماتیک در منطقه قفقاز جنوبی گسترش پیدا کرده و ارمنستان رسما از تمایل برای فعالیت در بندر چابهار ایران سخن به میان آورده است.

نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان از تصمیم ارمنستان برای فعالیت در بندر چابهار ایران خبر داد.

بعد از جنگ 44 روزه قره باغ در تابستان 2020 و استیلای جمهوری باکو بر سرزمین های مفتوحه، دولت ارمنستان عملا در موضع ضعف قرار گرفت. همچنین محصور شدن این کشور در خشکی (میان 4 کشور) و نداشتن هیچگونه دسترسی به دریا بارزترین دلیل جغرافیایی است که سرزمین کوهستانی ارمنستان را به لحاظ ژئوپلیتیکی در وضعیت نامناسبی قرار داده است.

لازم به ذکر است که سرتاسر کشور ارمنستان را کوهستان های قفقاز جنوبی در بر گرفته و هزینه ایجاد زیرساخت های حمل و نقلی همچون راه آهن، بزرگراه و حتی فرودگاه را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.

با در نظر گیری این مسایل، ارمنستان کشور مناسبی برای سرمایه گذاری ترانزیتی توسط دیگر کشورها و همچنین جابجایی بار بین المللی (کریدور جنوب شمال) نمی تواند قلمداد شود. اما این تمام ماجرا نیست، علاوه بر دشمنی دیرینه دو ارامنه با جمهوری آذربایجان تنش های سیاسی بین ایران و آذربایجان در چند سال اخیر باعث نزدیکی هر چه بیشتر تهران و ایروان به یکدیگر شده است. از این رو اقدام تازه ارمنستان برای تشکیل کارگروه بررسی جنبه های ممکن سرمایه گذاری ارامنه در تنها بندر اقیانوسی ایران نشان دهنده تلاش های مکرر ایروان برای مستحکم کردن هر بیشتر روابط با تهران است.

در وهله اول باید پذیرفت که ارمنستان کشوری است که به لحاظ اقتصادی توان بالایی ندارد. کشوری که کارخانجات صنعتی بزرگ و همچنین زیرساخت های ارتباطی شاخص نداشته و بخش قابل توجهی از مایحتاج مملکت خود را از طریق واردات تامین می کند.

از طرف دیگر تنها منطقه شهری پر جمعیت در این کشور تقریبا 3 میلیون نفری، ایروان (پایتخت) است که در تولید ناخالص داخلی حرف خاصی برای گفتن ندارد. به محض خروج از ایروان با جاده هایی مواجه می شویم که رویه آسفالت وصله پینه ای داشته و اقتصاد ضعیف و ناتوان ارمنستان را نمایان می کند. با تمام این اوصاف انتظار می رود که ارامنستان برای رونق اقتصادی و همچنین تقویت جایگاه منطقه ای خود در فکر ایفای نقش ترانزیتی باشد. علی رغم وجود کوهستان های سرسخت قفقاز در سرتاسر پهنه سرزمینی این کشور کوچک و هزینه بر بودن ایجاد زیرساخت های ترانزیتی، دور از ذهن نیست که کشورهای مشترک المنافعی همچون ایران، روسیه و هند گام های مثبتی در جهت تقویت بنیه ترانزیتی این کشور بر دارند.

همکاری ارمنستان و ایران برای احداث یک کریدور بزرگ بین المللی برای اتصال ایران به گرجستان و از آنجا به روسیه در یک سال اخیر افزایش یافته است. در این رابطه فارس در مهرماه 1400 نوشت که وزیر توسعه منطقه‌ای و زیرساخت‌های ارمنستان از تلاش در ساخت بزرگراه راهبردی با ایران با مشارکت‌های شرکت‌ های روس و احتمالا ایرانی خبر داد.

همچنین نخست وزیر ارمنستان هم در یک سال گذشته از ساخت یک بزرگراه بسیار راهبردی به نام شمال جنوب خبر داد که مرزهای گرجستان در شمال سرزمین ارمنستان را به مرزهای این کشور با ایران متصل خواهد کرد. در این خصوص اعتماد آنلاین در تاریخ خرداد ماه 1401 نوشت: نخست‌ وزیر ارمنستان در ادامه با بیان این که کشورش در حال کار بر روی توسعه مسیرهای ارتباطی با ایران است، افزود: اکنون در حال ساخت یک بزرگراه بسیار راهبردی به نام شمال جنوب هستیم که مرز گرجستان ما را به مرز ایران متصل می‌کند. امیدواریم در نتیجه این پروژه روابط اقتصادی ما با ایران افزایش یابد. به هر حال، اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ایران قرارداد تجارت آزاد دارد که برای روابط دوجانبه ما نیز بسیار مهم است.

با وجود تمامی ضعف ها و مشکلاتی که در مورد اقتصاد ارمنستان ذکر شد، به جهت نزدیکی فرهنگی ایران و ارمنستان از یک سو و دشمنی دیرینه ارامنه با ترک ها (ریشه این دشمنی و کینه توزی به ماجرای قتل عام ارامنه توسط ترک های عثمانی باز می گردد) که سبب می گردد ارمنستان برای ترانزیت همچنان به ایران و گرجستان وابسته بماند، می توان مسیر ارمنستان را به عنوان یک مسیر احتمالی برای کریدور جنوب شمال در نظر گرفت. هر چند که مسیرهای دیگری همچون آسیای میانه (ترکمنستان و قزاقستان) و همچنین حمل و نقل ترکیبی از بنادر شمال ایران (اتصال راه آهن از بندرعباس به کاسپین و از آنجا حمل و نقل دریایی به آستاراخان روسیه) به عنوان گزینه های مطلوب در جهت بهره برداری از کریدور جنوب شمال قلمداد می شوند.

عزم بلند ارمنستان برای فعالیت اپراتوری در بندر چابهار، خارج از اهداف اقتصادی می تواند برای این کشور اثر گذاری در تجارت بین الملل و همچنین شریک شدن با قدرت های اقتصادی جهان همچون روسیه و اقتصادهای نوظهوری همچون هند را در پی داشته باشد. اتحاد اقتصادی با کشورهای توانمند و همچنین نقش آفرینی در کریدور های بین المللی می تواند امنیت ژئو پلیتیکی برای ارمنستان در پی داشته و توان سیاسی این کشور برای رویارویی های احتمالی با باکو را در سال های آینده افزایش دهد. از طرف دیگر همکاری های ترانزیتی ارمنستان با ایران و روسیه در کریدور جنوب شمال باعث حمایت بیش از پیش این دو کشور از ارمنستان در برابر ترک ها (ترکیه امروزی) و آذری ها (حکومت علی اف) خواهد شد. / تین نیوز