عبدالناصر همتی کیست؟
عبدالناصر همتی یکی از چهرههای نزدیک به جریان اعتدالی و اصلاحطلب است که مدت مدیدی در مدیریت اجرایی کشوری حضور نداشته است. شاید مهمترین مسئولیت وی همان رئیس کلی بانک مرکزی در دولت حسن روحانی باید دانست. از همان دوران هم انتقادات زیادی درباره اقدامات بانک مرکزی مطرح بوده است که مهمترین آنها ناتوانی در کنترل قیمت ارز و تورم بوده است. او در دوران زمامداری رئیسی انتقادات زیادی به عملکرد اقتصادی دولت رئیسی داشت. دولتی که کارنامهاش در حوزه اقتصاد و ساخت مسکن از دولت روحانی نیز مشکلدارتر بود.
همتی، متولد ۲۰ فروردین ۱۳۳۶ در همدان پس از پذیرفتهشدن در دانشگاه تهران و در ۱۸ سالگی از همدان به تهران آمد و وارد دانشگاه تهران شد. او امروز دانشآموخته علم اقتصاد از دانشگاه تهران است و دوره کارشناسی را در سال ۵۸ تمام کرد و در سالهای ۶۶ و ۷۲ به ترتیب توانست از همین دانشگاه مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود را دریافت کند. او همینک در دانشگاههای ایران اقتصاد کلان و اقتصاد انرژی تدریس میکند و دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران هم است.
او همچنین در سال ۱۳۵۶ در مؤسسه کوپرز اند لیبراند یکی از چهار مؤسسه بزرگ حسابداری عمومی در دنیا دوره حسابرسی گذرانده است و در سال ۱۳۷۰ هم در دانشگاه لندن دوره تحقیقاتی – مطالعاتی در رشته اقتصاد خوانده است.
همتی با آغاز جنگ تحمیلی مسئول ستاد تبلیغات جنگ (اطلاع رسانی) شد و در ۱۳۵۹ در ۲۳ سالگی مدیریت کل اخبار صداوسیما را برعهده گرفت و حتا نزدیک بود معاون سیاسی این سازمان شود. او ۹ سال مدیرکل خبر و ۵ سال معاون سیاسی صداوسیما بود.
عبدالناصر همتی پدر بیمههای خصوصی در ایران
او در سال ۱۳۷۳ از صداوسیما بیرون آمد و رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رئیس شورای عالی بیمه شد. او از همان ابتدا در سر تشکیل بیمههای خصوصی را میپروراند تا اینکه امروز از وی به عنوان پدر بیمههای خصوصی یاد میکنند.
عبدالناصر همتی در طراحی و اجرای سیاستهای آزاد سازی و خصوصیسازی در صنعت بیمه نقشی مهم و اساسی داشت.
ریاست همتی بر بیمه مرکزی ایران
همتی مدیرعامل بانک ملی ایران بود که جنجال حقوقهای نجومی در ایران بالا گرفت و تشت رسوایی آنها از بام افتاد. در آن هنگام محمدابراهیم امین رییس کل بیمه مرکزی ایران بود که در پی انتشار فیش حقوقهای نجومی مدیران بیمه از سمت خود استعفا کرد، وزیر اقتصاد وقت یعنی علی طیبنیا عبدالناصر همتی را برای ریاست کلی بیمه مرکزی ایران به هیئت وزیران معرفی کرد که مورد موافقت هیئت وزیران قرار گرفت. اینگونه همتی رییس کل بیمه مرکزی ایران شد.
عبدالناصر همتی در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸ با رای مستقیم روسای بیمه ۱۰ کشور مهم آسیایی به ریاست شورای عالی شرکت بیمه اتکایی آسیایی (کمیسیون اقتصادی – سیاسی آسیا و اقیانوسیه سازمان ملل متحد – اسکاپ) مستقر در بانکوک درآمد و به مدت شش سال در این سمت باقی ماند.
عبدالناصر همتی در دوره مسئولیت حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی به مدت پنج سال عضو کمیته اقتصادی شورای امنیت ملی بود.
عبدالناصر همتی نخستین کسی بود که پیشنهاد تأسیس صندوق ذخیره ارزی در ایران را داد. او در در آغاز دوران ریاستجمهوری سید محمد خاتمی به وی این پیشنهاد را داد و این صندوق چندی پس از آن با نام صندوق توسعه ملی راهاندازی شد.
از جمله اقدامات وی در این دوره تلاش مؤثر برای لغو تحریم بانک سینا بود که منجر به خارج شدن بانک سینا با رأی دادگاه عالی اروپ از فهرست تحریم اتحادیه اروپا شد. او از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ مدیرعاملی بانک سینا بود در این مدت مؤسسه مالی و اعتباری بنیاد را با بانک سینا ادغام کرد.
ریاست همتی در بانک ملی
همتی در کارنامهاش ریاست بانک ملی ایران را هم دارد.
علی طیبنیا وزیر امور اقتصادی و دارایی به مجمع عمومی بانک ملی پیشنهاد کرده بود که عبدالناصر همتی جایگزین فرشاد حیدری در ریاست بانک ملی شود و اعضای مجمع با پیشنهاد وزیر اقتصاد موافقت کردند؛ بنابراین او این سمت را هم به دست آورد.
همتی سفیر ایران در چین
همتی در سال ۹۷ سفیر فوقالعاده و تامالاختیار ایران در چین شد. چین نخستین شریک تجاری ایران بود و این پست اهمیت بسیاری داشت. حضور همتی به عنوان سفیر ایران در چین نیز بیش از هر چیزی بعد اقتصادی داشت تا سیاسی. اما او مدت زیادی در این سمت نماند. آغاز به کار همتی از اول تیر ماه ۱۳۹۷ بود. درحالیکه مرداد ماه برای تصدی ریاست بانک مرکزی به ایران بازگشت. این نوع اقدامات باعث شد تا سه ماهی سفارت ایران در چین بدون سفیر بماند.
ریاست همتی در بانک مرکزی ایران
حسن روحانی رییسجمهور وقت در مرداد ماه ۱۳۹۷ عبدالناصر همتی را جایگزین، ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی کرد و همتی اینگونه به ریاست کل بانک مرکزی منصوب شد.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران هنگام ورود همتی به بانک مرکزی نرخ تورم میانگین سالانه در مرداد ماه سال ۹۷، ۹.۷ درصد بود، نرخ تورم نقطه به نقطه مرداد ۹۷ در آن گزارش ۱۹.۳ درصد بود. نرخ تورم سالانه منتهی به اردیبهشتماه ۱۴۰۰ که آخرین گزارش تورمی مرکز آمار ایران پیش از خروج همتی از بانک مرکزی است به ۴۱ درصد رسید که به معنای افزایش بیش از ۴ برابری این نرخ در دوره کاری او است.
برکناری از ریاست کل بانک مرکزی و ورود به عرصه انتخابات
در خرداد ۱۴۰۰ و با آغاز انتخابات ریاستجمهوری در ایران همتی وارد این میدان شد و و به دلیل کاندید شدن برای انتخابات ریاست جمهوری از ریاست کل بانک مرکزی برکنار شد.
همتی در این باره گفته بود به دلیل اختلافنظر و دیدگاه در حوزه اقتصادی با حسن روحانی از مسئولیت بانک مرکزی عزل شده است، اما محمود واعظی رییس دفتر رییسجمهور در این باره گفت: «خیر این حرف درستی نیست، آقای دکتر همتی هیچ اختلافی با آقای روحانی نداشت. حتا وقتی هم که آقای همتی کاندیدا شدند، میخواستند مرخصی بگیرند که اگر رای نیاوردند سرکارشان برگردند، اما رییسجمهور مخالفت کردند.»
برخی رسانهها گفته بودند که حسن روحانی از او تقاضا کرده بود در زمان انتخابات، با تزریق ارز در بازار، قیمت دلار را کاهش دهد، که با مخالفت همتی روبهرو شد و اینگونه او از سمت ریاست کل بانک مرکزی ایران برکنار شد.
عبدالناصر همتی در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری نامنویسی کرد.
حزب کارگزاران سازندگی ایران حزب متبوع همتی و مهدی کروبی، رسماً حمایت خود را از وی در انتخابات ۱۴۰۰ اعلام کردند.
شکست همتی در انتخابات ۱۴۰۰
او در این انتخابات پس از محسن رضایی سوم شد.
وزیر پیشنهادی پزشکیان به مجلس
امروز مسعود پزشکیان رییسجمهور ایران عبدالناصر همتی را بهعنوان وزیر پیشنهادی وزارت اقتصاد به مجلس شورای اسلامی معرفی کرده است.