الهام زادمهر- بحران سوخت در ایران چند سالی است که در کانون توجه مسوولان و مردم قرار گرفته است و با عمیق شدن مشکلات در مسیر تهیه سوخت مسوولان و مردم انگشت اتهام را به سوی یکدیگر نشانه می‌روند تا تقصیر را به گردن یکدیگر بیاندازند. اما دلیل بحران سوخت در ایران چیست و چرا باتلاق تامین سوخت هر روز بزرگتر می‌شود؟
کمبود بنزین در ایران یک مسئله پیچیده است که به عوامل متعددی برمی‌گردد. برخی از دلایل اصلی و جنبه‌های مختلف کمبود سوخت در ایران عبارتند از: 1- افزایش مصرف: ضعف حمل و نقل عمومی موجب شده تا شهروندان به استفاده از خودروی شخصی روی بیاورند و همین موضوع موجب شده است روزانه تعداد زیادی از شهروندان برای تهیه سوخت مورد نیاز خود به پمپ بنزین مراجعه کنند.
2- قاچاق: تفاوت قیمت بنزین در ایران با کشورهای همسایه، انگیزه قاچاق بنزین به این کشورها را افزایش می‌دهد، به همین دلیل حجم سوختی که روزانه از مرزها خارج می‌شود رقمی بسیار بزرگ است و این دست‌درازی به مخازن سوختی ناترازی در تامین سوخت را تشدید کرده است.
3- ظرفیت تولید محدود: ظرفیت پالایشگاه‌های داخلی برای تولید بنزین کافی نیست و نیاز به واردات وجود دارد.
4- تحریم‌ها: تحریم‌های بین‌المللی، واردات بنزین و قطعات مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌ها را با مشکل مواجه کرده است و همین موضوع در تولید سوخت مورد نیاز اخلال ایجاد کرده است.
اما اگر با وجود مشکلاتی که بر سر راه تامین سوخت در ایران وجود دارد تدابیر مناسبی اندیشیده نشود و بازار تهیه و تولید همچنان به حال خود رها شود باید در انتظار اتفاقات تلخ نشست چرا که سوخت در ایران کالایی استراتژیک است و هر گونه اخلال در زنجیره تولید و مصرف آن موجب بروز خسارات جبران‌ناپذیر در اقتصاد و جامعه خواهد شد. به طور قطع راه‌هایی وجود دارد تا بتوان بحران سوخت در کشور را مدیریت کرد تا از هر گونه بی‌نظمی جلوگیری کرد در اینجا به برخی از این راه‌کارها اشاره می‌کنیم. 1- مدیریت مصرف: واقعی‌سازی قیمت بنزین(که البته با توجه به شرایط اقتصادی نامساعد جامعه این موضوع باید با سنجش ابعاد مختلف ماجرا صورت گیرد و دولت باید برای جلوگیری از متضرر شدن قشر متوسط و ضعیف جامعه تدابیری برای حمایت از این اقشار در نظر داشته باشد و آن را اجرایی کند)، توسعه حمل و نقل عمومی و تشویق به استفاده از خودروهای کم‌مصرف(در این مورد نیز دولت و استاندارد و نظارت نقش دارند و باید مقررات سخت‌گیرانه‌ای بر تولیدات خودروسازان اعمال شود و تولید خودروی کم‌مصرف در دستور کار قرار گیرد).
2- مبارزه با قاچاق: تشدید نظارت بر مرزها و برخورد قاطع با قاچاقچیان.
3- افزایش تولید: سرمایه‌گذاری در توسعه پالایشگاه‌های داخلی و بهبود کیفیت بنزین تولیدی.
4- تنوع‌بخشی به سبد سوخت: توسعه استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند CNG، LPG و خودروهای برقی.
