به نقل از اکونومیست، بر اساس گزارش سال گذشته «انجمن شفافیت بینالملل» پیرامون فساد در سراسر دنیا، در سالهای اخیر، وضعیت فساد بهتر نشده و در کشورهای فقیر رو به وخامت است. برخی از متخصصان راههایی از جمله افزایش نهادهای مبارزه با فساد، برخورد جدی با جرایم مالی و افزایش شفافیت در مخارج عمومی را پیشنهاد میکنند.
اما برخی از کشورها راه متفاوتی را انتخاب کردهاند؛ آنها تصمیم گرفتهاند برای کاهش فساد مالی و اداری، زنان بیشتری را استخدام کنند. برای مثال در سال 2011 کشور مکزیک سیستمی را پیاده کرد که در آن تمام افسران راهنمایی و رانندگی زن بودند. پرو نیز مشابه همین برنامه را در دهه 90 اجرا کرده بود. اما آیا واقعا فساد زنان به نسبت مردان کمتر است؟
چنین دیدگاهی پس از آن مطرح شد که محققان بانک جهانی مطالعهای را در سال 2001 منتشر کردند که 100 کشور را مورد بررسی قرار داد. در این مطالعه مشخص شد که در کشورهایی که قانونگذاران زن بیشتری داشتند، احتمال اینکه مقامات رشوه دریافت کنند کمتر بود.
تحقیقات دیگری نیز در این زمینه به نتایج مشابهی رسیدند و نشان دادند فساد زنان در سیستم مالی و اداری کمتر است. برای مثال در نتیجه یک مطالعه مشخص شد که در چین بین سالهای 1979 تا 2014، مسئولان ارشد زن 81 درصد و در ایتالیا بین سالهای 2000 تا 2016، مقامات زن 22 درصد کمتر از مردان به جرم فساد دستگیر شده بودند.
نبود ارتباطات کافی به فساد کمتر منجر میشود؟
برخی متخصصان دلایلی را برای وجود این شکاف مطرح میکنند. یکی از این دلایل این است که زنان تمایل کمتری به دریافت رشوه یا داشتن ارتباطات مالی نادرست دارند. از سوی دیگر مردان به گروهها و ارتباطاتی دسترسی دارند که در آن اعتماد وجود دارد و افراد مشابه میتوانند یکدیگر را پیدا و در راستای رسیدن به اهداف خود از آنها استفاده کنند.
شواهد موجود نشان میدهد که در آرژانتین میزان شرکت نمایندگان زن در احزاب سیاسی بزرگی که بیشترین ارتباط را با فساد دارند، نسبت به مردان کمتر است. در مکزیک نیز، بسیاری از زنان در صحنه سیاست، به جای تلاش برای ایجاد یک شبکه فاسد، کار خود را در سازمانهای غیردولتی آغاز میکنند، بنابراین احتمال اینکه درگیر اختلاس شوند کمتر است.
تحقیقات دیگری نشان داده است که در جوامعی که زنان در بازار کار سهم بیشتری نسبت به کشورهای دیگر دارند، سطوح پایینتری از فساد وجود دارد. به عبارتی افزایش مشارکت زنان در بخش عمومی، فساد را کاهش میدهد.
از طرفی زنان به طور متوسط ریسکگریزتر از مردان هستند. البته در موارد ریسکگریزی زنان به این دلیل است که قدرت کمتری به آنان داده میشود و در کشورهایی که شکاف جنسیتی کمتر است، این مساله تاثیر خود را از دست میدهد. اما در هر صورت به طور متوسط، تخلف و فساد زنان هنوز کمتر از مردان است.
فساد زنان با پیشرفت جامعه بیشتر میشود؟
زنان در 50 سال گذشته تمایل بیشتری به جرم و جنایت پیدا کردهاند که تا حدی به این دلیل است که پیشرفت تکنولوژی و اجتماعی به آنها فرصت بیشتری برای کار در خارج از خانه را داده است. ممکن است در مورد فساد نیز اتفاق مشابهی بیفتد. هرچه درجات مقامات و مسئولان زن افزایش مییابد و آنها خود را در موقعیتی برابر با مردان میبینند، ممکن است کلیشههای جنسیتی تاثیر خود را بیشتر از دست دهند.
مطالعهای در زمینه تفاوتهای جنسیتی در زمینه فساد نشان میدهد که زنان نسبت به فساد مالی و اداری، سازگاری کمتری دارند. همچنین این مطالعه نشان داده است که زنان و مردان در پذیرفتن پیشنهاد رشوه تفاوت چندانی با هم ندارند اما زنان در این زمینه محتاطتر هستند. در مورد پیشنهاد رشوه نیز مردان بیشتر از زنان پیشنهاد رشوه میدهند و میزان رشوه پیشنهادی آنها به مردان بیشتر از زنان است.