دولت سیزدهم در شرایطی روی کار آمد که بازار خودرو درگیر انحصار کامل و اختلاف قیمت‌های شدید از کارخانه تا بازار بود. اما مسئولان عالی‌رتبه این دولت و به خصوص رضا فاطمی‌امین که در آن زمان سکانداری وزارت صمت را بر عهده داشت، وعده‌های بسیاری در حوزه خودرو عنوان کردند.

در ابتدا با وعده حذف انحصار بازار خودرو از طریق آزادسازی واردات خودرو و حذف قیمت‌گذاری دستوری روی کار آمدند و در ادامه، وزن وعده‌های اعلامی سنگین‌تر شد. فاطمی‌امین وعده داده بود تا پایان سال 1401 تعداد 100 هزار دستگاه خودرو وارد کشور می‌شود.

هرچند همان زمان نیز آمار و وعده‌های وزیر سابق صمت با ظرفیت شرکت‌های واردکننده ایرانی همخوانی نداشت و با پایان سال 1401، معلوم شد که عملاً خودرویی وارد کشور نشده؛ اما فاطمی‌امین از مواضع خود کوتاه نیامد و اعلام کرد علاوه‌ بر وعده معوق واردات 100 هزار خودرو، 200 هزار دستگاه دیگر برای سال 1402 وارد می‌شود و در مجموع باید 300 هزار دستگاه خودرو تا پایان 1402 وارد کشور می‌شد.

امروز با گذشت حدود دو سال و نیم از اعلام اولین وعده واردات، تنها 411 دستگاه خودرو تا پایان سال 1401، تعداد 11 هزار و 236 دستگاه تا پایان 1402 و 9592 دستگاه در چهارماهه ابتدایی سال جاری از گمرک‌های کشور ترخیص قطعی شده است. بنابراین در مدت دو سال و نیم اخیر و با آزادسازی واردات خودرو تنها 21 هزار خودرو وارد بازار شده که با وعده‌های اعلامی فاصله بسیاری دارد.

از سوی دیگر در حوزه ساماندهی صنعت خودروسازی نیز با توجه به تلاطم بازار خودروهای داخلی و مونتاژی، از تاریخ 11 بهمن 1401 مقرر شد شورای رقابت قیمت‌گذاری و نظارت بر اجرای صحیح قیمت‌های دستوری کارخانه را بر عهده بگیرد؛ اما پس از گذشت یک سال، تنها حاصل آن زیان انباشته چند صد همتی خودروسازان داخلی و رکود سنگین بازار خودرو بود.

نکته عجیب اینکه دولت سیزدهم در کمال ناباوری، رکود سنگین و معاملات اندک در بازار خودرو را جزو دستاوردهای سال گذشته خود به حساب می‌آورد که همانند دو سال ابتدایی، رشد قیمت چند ده درصدی پیدا نکرده بود.

تعیین تکلیف وزارت صمت فعلی برای کابینه دولت چهاردهم!

با وجود اینکه احتمالاً تا یک ماه آینده، کابینه دولت چهاردهم رأی اعتماد را اخذ و فعالیت خود را آغاز می‌کنند، اما علی‌آبادی از احتمال واردات 100 هزار دستگاه خودرو تا پایان امسال خبر می‌دهد. موضوعی که در واقع می‌تواند میراث وزیر صمت برای دولت چهاردهم باشد.

از سوی دیگر در همان جلسه آخر هیات دولت که روز گذشته برگزار شد، وزیر صمت صحبت عجیب دیگری کرد که جای بحث بسیار دارد. علی‌آبادی گفت: نوآوری‌های جدیدی خواهیم داشت که در خودروهای دیگر ممکن است نباشد و به‌زودی عرضه خواهد شد؛ نوآوری‌هایی که برای اولین بار در دنیا روی خودروهای ایرانی قرار می‌گیرد.

می‌توان گفت نوآوری و سرعت رشد صنعت خودروسازی ایران از چهار دهه گذشته با آغاز تحریم‌های بین‌المللی، کاهش بسیاری پیدا کرده و تقریباً متوقف شده است. حال معلوم نیست کدام فناوری روی خودروهای ایرانی قرار خواهد گرفت که تاکنون روی هیچ خودرویی در سطح جهان استفاده نشده است!