کیان آنلاین–بیمه دات کام نوشت؛ ارز مسافرتی نوعی کمک هزینه برای افرادی است که قصد سفر به کشورهای دیگر را دارند. هر کسی که قصد سفر زیارتی و سیاحتی به یکی از کشورهای خارجی را دارد، یک بار در سال می‌تواند ارز مسافرتی دریافت کنند. با اینکه دریافت این ارز پیچیدگی‌های مخصوص به خود را دارد. اما با توجه به اختلاف قیمتش با نرخ آزاد، دریافت آن به صرفه است.

در سال ۱۳۶۴ مبلغ مشخصی به عنوان ارز مسافرتی، از طرف هیئت وزیران تصویب شد. در ابتدای اجرایی شدن این مصوبه جدید، مبلغ ۳۰۰ دلار برای یک‌بار در سال به مسافران پرداخت می‌شد. نوع پرداخت به این شکل بود که ۵۰ دلار از ارز مسافرتی کشور مورد نظر به‌صورت نقد و مابقی آن هم به شکل چک مسافرتی در کشور مقصد و از طریق چک مسافرتی پرداخت می‌شد. مبنای این کار هم گذرنامه افراد بود و به هر فرد یک بار در سال این مبلغ را پرداخت می‌کردند.

اهمیت و مزایای دریافت ارز مسافرتی

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و نگرانی‌های افراد در سفرهای خارجی، مربوط به هزینه‌ها است. با توجه به افزایش قیمت دلار و یورو، دریافت ارز مسافرتی با قیمت کمتر برای مسافران به صرفه‌تر خواهد بود. البته همان‌طور که نوشتیم، دریافت ارز دولتی از طریق بانک با محدودیت‌ها و سختی‌هایی همراه است. از این رو در گذشته برخی ترجیح می‌دادند از طریق صرافی و با نرخ آزاد، ارز دولتی دریافت کنند. به هر حال، اگر به دنبال کاهش هزینه‌های سفر خارجی خود هستید، دریافت ارز دولتی توصیه می‌شود.
همان‌طور که گفتیم ارز مسافرتی از ارز آزاد ارزان‌تر است. این اختلاف قیمت معمولا حدود چند هزار تومان است که در نهایت رو مبلغ کلی یک هزینه میلیونی را کاهش می‌دهد و این موضوع مهمی است برای افرادی که قصد مسافرت خارجی را دارند.

تعداد دفعات دریافت ارز مسافرتی

اولین نکته در مورد دریافت ارز دولتی در خصوص مقدار و تعداد آن است. هر مسافر فقط یک‌بار در سال می‌تواند این میزان ارز را دریافت کند. مقدار آن برای کشورهای مشترک المنافع و هم مرز با ایران برابر با ۵۰۰ یورو و برای دیگر کشورها برابر با ۱۰۰۰ یورو است. کشورهای مشترک المنافع و هم مرز شامل ارمنستان، ترکیه، آذربایجان، عمان، ترکمنستان، بلاروس، استونی، لتونی، لیتوانی، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، تاجیکستان، اوکراین، ازبکستان، افغانستان، بحرین، قطر، کویت، پاکستان، امارات متحده عربی و قبرس هستند.
با توجه به تغییر شرایط و تورم در حال حاضر، برای سفرهای زمینی، دریایی و ریلی، تا حداکثر ۳۰۰ یورو و اگر سفر هوایی باشد، ۵۰۰ یورو ارز مسافرتی به افراد پرداخت می‌شود. همچنین بهتر است این نکته را هم با شما در میان بگذاریم که در تاریخ ۱۴۰۲/۰۱/۱۴ سقف پرداخت ارز مسافرتی کاهش یافت. در حال حاضر فقط ۲۰۰۰ یورو به افراد پرداخت می‌شود و برای دریافت ارز مسافرتی مذکور باید کارت ملی را به همراه داشت. همچنین این ارز سهمیه‌ای به حساب ارزی افراد واریز خواهد شد.
نکته دیگر در مورد ارز مسافرتی این است که در گذشته این ارز با رد شدن از گیت به مسافران پرداخت می‌شد اما در حال حاضر به حساب ارزی افراد واریز می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری نیست. همان‌طور می‌دانید هر فرد برای مسافرت به خارج از کشور مجاز به همراه داشتن مبلغ مشخصی ارز است. با توجه به اقداماتی که برای کنترل نوسانات بازار ارز در کشور انجام می‌شود این مبلغ یک سقف حداکثری دارد. از آن‌جایی که در سال ۱۴۰۲ بانک مرکزی، دستور توقف عرضه ارز مسافرتی را در صرافی‌ها داده است، متقاضیان برای تهیه و دریافت ارز مسافرتی باید به بانک ملی و ملت که از طرف بانک مرکزی معرفی شده است، مراجعه نمایند. با دریافت حواله در روز سفر می‌توانند، معادل نقدی ارز مسافرتی را دریافت نمایند.
مسافران برای دریافت ۳۰۰ یورو زمینی، ریلی و دریایی نیز باید بلیط مسافرت دریایی و ریلی، گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار، ویزای کشور مقصد در صورت نیاز و فیش پرداخت عوارض خروج از کشور را به باجه‌های بانکی ارائه دهند.

ارز مسافرتی را از کدام بانک‌ها دریافت کنیم؟

در حال حاضر، برای دریافت ارز، می‌توان به یکی از بانک‌های ملی، ملت، سامان، تجارت و پارسیان مراجعه کرد، که از این بین بانک تجارت و پارسیان برای دریافت ارز مسافرتی زیارتی است. همچنین هر کدام از بانک‌ها هم دارای شرایط خاصی در تخصیص ارز زیارتی هستند. برای دریافت باید بین ۴ تا ۱۰ روز قبل به یکی از بانک‌ها مراجعه کرده و نوبت بگیرید. بعد از دریافت نوبت باید در روز تعیین شده برای گرفتن حواله مجدد به همان شعبه مراجعه کنید.
البته همه بانک‌ها چنین سیستمی را ندارند؛ یعنی ممکن است که در همان روز حواله را به شما بدهند. برای بانک سامان باید ۷ روز قبل به بانک مراجعه کنید، نوبت بگیرید و سپس حواله را دریافت کنید. برای بانک ملی باید از ۴ روز قبل از تاریخ پرواز اقدام کنید. بعضی بانک‌ها مانند شعبه‌های ارزی تجارت، ممکن است که خلوت‌تر باشد. برای دریافت شرایط و زمان دریافت باید به نزدیک‌ترین شعبه ارزی یکی از این بانک‌ها مراجعه کنید.
نکته مهم دیگر اینکه حواله ارزی در بانک بین ۹:۳۰ تا ۱۲:۳۰ داده می‌شود. البته باید گفت تا زمانی که بانک مرکزی نرخ ارز را اعلام نکند، بانک به شما حواله‌ای نخواهد داد. برای همین ممکن است که ساعت بیشتری را در صف منتظر بمانید.

قیمت ارز مسافرتی ۱۴۰۲

ارز مسافرتی از طرف بانک مرکزی در اختیار مسافران قرار می‌گیرد. سهمیه ارز دولتی مسافران به طور روزانه حدود ساعت 9 و 30 دقیقه صبح از طرف بانک مرکزی اعلام می‌شود. متقاضیان می‌توانند قیمت روز ارز را از طریق mex.co.ir مشاهده نمایند.
میزان ارز مسافرتی برای مسافرانی که به کشورهای نیازمند ویزا سفر می‌کنند، ۵۰۰ یورو و برای سفرهای بدون ویزا ۳۰۰ یورو است، که یا همان یورو را به افراد پرداخت می‌کنند یا معادل آن به سایر ارزها پرداخت می‌شود. در سال‌های گذشته صرافی‌ها اجازه داشتند تا ۵۰۰۰ یورو ارز را به افراد بفروشند اما با کاهش نرخ ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۲ این مبلغ به ۲۰۰۰ یورو کاهش یافت.

مقایسه قیمت

به خاطر داشته باشید که قیمت ارز دولتی کمتر از ارزی است که در بازار آزاد وجود دارد. دریافت ارز سهمیه‌ای به شما کمک می‌کند، یک مدیریت هزینه برای سفر خارجی خود داشته باشید. در مورد قیمت ارزدولتی باید بدانید که قیمت این ارز همیشه چند هزار تومان ارزان‌تر از ارز آزاد است. برای اطمینان خاطر بعد از اعلام نرخ ارز دولتی می‌توانید از صرافی‌های آنلاین هم قیمت ارز را استعلام کنید و با مقایسه این دو قیمت به میزان اختلاف قیمت پی ببرید و برای دریافت ارز دولتی تصمیم خود را بگیرید.

تفاوت ارز دانشجویی و ارز مسافرتی

بد نیست بدانید که ارز دانشجویی هم مانند ارز مسافرتی سهمیه‌ای برای رفاه حال دانشجویان خارج از کشور است. این ارز برای دانشجویانی است که در مقاطع تحصیلی تکمیلی در دانشگاه‌های خارجی درس می‌خوانند و بورسیه تحصیلی ندارد. دانشگاه این افراد برای دریافت ارز دولتی باید مورد تایید وزرات علوم ایران باشد.

برای دریافت ارز دانشجویی افراد باید شرایط زیر را داشته باشند:

• در یکی از آزمون‌های زبان نمره مورد تایید وزرات علوم را دریافت کرده باشید.
• دارای پذیرش قطعی و غیرمشروطی از دانشگاه خارجی مورد تایید وزرات علوم باشند.
• دارای گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه مذکور باشند.
• آقایان باید کارت پایان خدمت را ارائه دهند.

مدارک لازم برای دریافت

ثبت نام ارز مسافرتی یا ثبت نام دلار دولتی به چه مدارکی نیاز دارد؟ مدارک لازم جهت گرفتن ارز مسافرتی چیست؟ یا برای گرفتن ارز دولتی چه مدارکی لازم است؟ این سوالات از طرف افراد زیادی پرسیده می‌شوند. در هنگام مراجعه به بانک در هنگام دریافت حواله ارز مسافرتی باید مدارکی را به همراه داشته باشید. مراحل گرفتن ارز مسافرتی بعد از ارائه مدارک به راحتی طی می‌شود. مدارک لازم برای گرفتن ارز مسافرتی به شرح زیر هستند:

• اصل و تصویر پاسپورت که حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد.
• اصل ویزا (برای کشورهایی که ویزای فرودگاهی دارند و هدف شما هم مسافرت چند روزه است، نیازی به اصل ویزا نیست)
• کپی و اصل کارت ملی؛ در صورت تعویض کارت ملی باید حتما برگه ثبت احوال را ارائه دهید.
• اصل و کپی بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی (در خرید اینترنتی باید کدرهگیری را نشان دهید. البته بهتر است که یک پرینت از بلیت خود بگیرید).
• تکمیل فرم درخواست ارز در بانک یا به صورت الکترونیکی و افتتاح حساب ارزی به وسیله خریدار.
• مبلغ ریالی معادل قیمت روز ارز مسافرتی همراه با کارمزد بانک به همراه تحویل رسید آن
• اصل رسید واریز مبلغ عوارض خروج از کشور

همان‌طور که در مدارک بالا مشاهده کردید، برای دریافت ارز باید ویزا داشته باشید. همچنین برای سفر اروپایی ویزای شینگن الزامی است. برای کسب اطلاعات جامع در مورد ویزای شینگن، به این مقاله مراجعه نمایید. همچنین اگر تاریخ اعتبار گذرنامه‌تان به اتمام رسیده باشد، باید برای دریافت ارز مسافرتی نسبت به تمدید پاسپورت اقدام نمایید. همچنین لازم است به نکات زیر دقت بفرمایید:

1. باید حداقل ۷ روز کاری قبل از تاریخ سفر اقدامات لازم برای دریافت را انجام دهید. از طرفی ۷ الی ۳ روز پیش از تاریخ سفر، می‌توانید به صرافی‌های دولتی مراجعه و برای دریافت ویزای مسافرتی اقدام کنید.
2. بانک تجارت معمولا حواله ارزی را در همان روز انجام می‌دهد.
3. حضور شخص متقاضی برای دریافت ارز در فرودگاه و ارائه مدارک شناسایی ضروری است.
4. در صورت تعویض پاسپورت باید گذرنامه موقت قبلی را هم ارائه دهید.
5. برای دریافت ارز مسافرتی باید پرینت بلیت را داشته باشید.
6. اگر برای سفر زیارتی به ارز مسافرتی نیاز دارید باید در سیستم حج و زیارت ثبت نام کنید.

چه کسانی نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند؟

یکی از مهم‌ترین نکات دریافت که برخی نمی‌دانند، تعلق نگرفتن آن به گروه افراد خاصی است. به طور کلی ارز مسافرتی به افراد زیر تعلق می‌گیرد:

• افراد باید بیشتر از ۱۲ سال داشته باشند.
• باید در مدت یکسال اخیر ارز مسافرتی دریافت نکرده باشند یا مدت ۳۶۵ روز از آخرین تاریخ دریافت آن‌ها گذشته باشد.
• تنها مسافرانی که از فرودگاه‌های امام خمینی، اصفهان، شیراز، تبریز، ارومیه و اهواز برای خروج از کشور اقدام می‌کنند، می‌تواند ارز مسافرتی دریافت نمایند.

با توجه به موارد فوق به خوبی متوجه می‌شویم که ارز مسافرتی به افراد با شرایط زیر تعلق نمی‌گیرد:

• افراد متقاضی زیر ۱۲ سال
• ایرانیان مقیم در کشورهای خارجی
• تمام افرادی که ۳۶۵ روز از تاریخ آخرین دریافت ارز مسافرتی آن‌ها نگذشته است.

همچنین باید گفت که ارز مسافرتی به آن‌هایی که قصد سفر زمینی یا دریایی دارند، تعلق نخواهد گرفت. این ارز فقط برای سفرهای هوایی است

نکات گرفتن ارز مسافرتی

مهم‌ترین نکاتی که باید در خصوص دریافت ارز بدانید، شامل موارد زیر است:

• مقصد شما برای دریافت ارز مهم نیست؛ فقط مقدار آن متفاوت خواهد بود.
• در بانک به شما حواله داده شده و مبلغ آن بعد از دریافت کارت پرواز در فرودگاه امام خمینی تحویل داده خواهد شد. البته بعضی بانک‌ها هم در دیگر فرودگاه‌های کشور، ارز مسافرتی را تحویل می‌دهند.
• در صورت تعویض گذرنامه در سال جاری، باید قبلی را هم به همراه داشته باشید.
•  برای گرفتن ارز خارجی از بعضی بانک ها نظیر بانک ملت، باید در آن جا حساب باز کرده باشید؛ اما در بانک سامان نیازی نیست و با هر کارتی می‌توانید مبلغ را پرداخت کنید.
• در صورت فراموشی گرفتن حواله، دیگر ارز به شما تعلق نخواهد گرفت؛ اما می‌توانید پول خود را از همان شعبه پس بگیرید.
• برای گرفتن حواله حتماً باید از قبل نوبت بگیرید. (البته این برای همه بانک‌ها الزامی نیست.)
• حضور فرد متقاضی در بانک الزامی است.
• این ارز فقط با واحد یورو داده می‌شود.

نکات مهم در مورد بانک‌های ارائه دهنـده

در مورد بانک ملی به خاطر داشته باشید که این بانک شعبه‌های زیادی دارد و تقاضای ارز دولتی از آن بسیار زیاد است بنابراین برای تهیه ارز از این بانک چند روز زودتر اقدام کنید.

• برای دریافت حواله ارز دولتی از بانک سامان باید حداقل ۷ روز قبل از سفر کارهای‌تان را شروع کنید.
• برای دریافت از بانک ملت می‌توانید از طریق سایت آن ثبت نام کنید و نوبت بگیرید.
• دریافت حواله از بانک تجارت معمولا در همان روز مراجعه انجام می‌شود.
• برای دریافت حواله ارز دولتی از بانک پارسیان بین ساعات ۹ و ۳۰ دقیقه تا ۱۲ و ۳۰ دقیقه به بانک مراجعه کنید.

سامانه خرید آنلاین ارز

لازم است بدانید که از ۱۴ آبان ۱۴۰۱  سامانه‌ای به نام سامانه برخط متشکل ارزی شروع به کار کرده است. متقاضیان می‌توانند از طریق این سامانه برای خرید ارز مسافرتی و ثبت نام اقدام کنند. بر اساس اعلام بانک مرکزی همه صرافی‌هایی که عضو سامانه متشکل ارزی هستند باید ارز مسافرتی را از راه این سامانه عرضه نمایند.

همچنین قوانین در مورد صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی به این شکل است که باید متقاضیان ارز دولتی از این سامانه را در اولویت قرار دهند. نشانی سامانه متشکل ارزی ice.ir است. این سامانه همچنین دارای یک اپلیکیشن است که با مراجعه به سایت مذکور می‌توانید آن را دانلود کنید. این سامانه همچنین از ساعت 8 تا 16 و 30 در طول هفته و از شنبه تا چهار شنبه فعال است. ساعت کاری این سامانه در پنج شنبه‌ها از ساعت 8 تا 16 است.

برای تهیه ارز از سامانه باید مراحل زیر را طی کنید:

• وارد سامانه شوید و با ارائه اطلاعاتی هویتی مانند کد ملی و شماره تماس وارد پنل کاربری‌تان شوید.
• پیامک حاوی کد تأیید برایتان فرستاده می‌شود.
• مشخصات هویتی‌تان را برای انتقال به صفحه انتخاب صرافی‌ها وارد می‌کنید.
• صرافی‌های در دسترس برای مراجعه به شما معرفی می‌شوند.
• صرافی دلخواه را انتخاب می‌کنید.
• درخواست شما و مدارکتان از سوی صرافی بررسی می‌شود.
• پیامکی حاوی تاریخ و ساعت مراجعه به صرافی به تلفن همراهتان فرستاده می‌شود.
• در نهایت هم با در دست‌داشتن مدارک در تاریخ و ساعتی که به شما اعلام می‌شود، برای تهیه ارز مسافرتی به صرافی منتخبتان مراجعه می‌کنید.

لازم به ذکر است در انتهای سال ۱۴۰۱ نحوه خرید ارز مسافرتی و دریافت آن دستخوش تغییراتی شد. به این ترتیب که افراد متقاضی برای دریافت باید از طریق اپلیکیشن بانک ملی به صورت آنلاین برای افتتاح حساب ارزی اقدام نمایند. سپس با احراز هویت و تایید حساب آن‌ها، با پشت سرگذاشتن مراحل لازم در تاریخ اعلام شده، به حساب آن‌ها واریز می‌شود. بد نیست بدانید که دریافت از این پس از طریق بانک انجام می‌شود و صرافی‌ها دیگر مجاز به فروش ارز مسافرتی نیستند.

ارز مسافرتی حجاج در سال ۱۴۰۲

دولت معمولا هر سال بودجه‌ای را برای تهیه ارز مسافرت‌های زیارتی در نظر می‌گیرد. قیمت ارز مسافرتی حجاج نسبت به قیمت روز ارز در بازار آزاد و همچنین قیمت ارز‌های مسافرتی غیرزیارتی، پایین‌تر است. البته میزان بودجه‌ای که برای ارز مسافرتی حجاج در نظر می‌گیرند، هر سال متفاوت از سال قبل است. همچنین باید در نظر داشته باشید که نرخ ارز مسافرتی حجاج علاوه بر شرایط ایران به خدماتی که کشورهایی مانند عربستان، در اختیار زائرین قرار می‌دهند هم بستگی دارد.
نرخ ارز مسافرتی حجاج در سال ۱۴۰۲ برابر با ۵۰۰ دلار است. اگر قصد دارید به سفر زیارتی بروید باید بعد از ثبت نام در سامانه حج و زیارت و ارائه مدارک خود به سفارت مربوطه، با همراه داشتن مدارک و کارت ملی به یکی از شعبه‌های بانک ملی مراجعه کنید. نکته مهم دیگر  این است که ارائه این ارز هیچ محدودیت سنی ندارد و با هر سنی می‌توان این ارز را دریافت کرد.

با توجه به نوسانات اخیر، شرایط ارز مسافرتی هم با گذشته تغییراتی داشته است. البته الان هم می‌توان تا سقف ۵۰۰۰ یورو در صرافی‌های منتخب ارز دریافت کنید. البته این مبلغ فقط برای سفرهایی با اهداف خاص داده‌می‌شود. در این مطلب سعی کردیم تا تعدادی از مهم‌ترین نکات گرفتن ارز مسافرتی را برای شما بنویسیم؛ اما به دلیل نوسانات ارزی شاهد تغییراتی زیادی هستیم. در صورتی که در مورد ارز مسافرتی سوال یا ایهامی دارید، از قسمت نظرات این مقاله با کارشناسان بیمه دات کام در ارتباط باشید.