کیان آنلاین – ریحانه شریفی: بانک جهانی به سیاق هر سال پیش بینی خود از رشد اقتصادی در سال 2024 را منتشر کرده است. بر اساس گزارش این نهاد بین المللی، فعالیت های اقتصادی جهانی با توجه به اثرات سیاست های پولی سخت، شرایط مالی محدود و رشد تجارت جهانی ضعیف همچنان در حال کاهش خواهد بود. پس از کاهش شدید رشد جهانی تولید در سال 2022 و کاهش دیگری در سال گذشته، سال 2024 هم این کاهش رشد ادامه میابد و سومین سال پیاپی خواهد بود که شاهد کاهش رشد جهانی تولید هستیم.
بر اساس این گزارش، درگیری در خاورمیانه تشدید شده و سال آینده با خطرات ژئوپلیتیکی و افزایش عدم اطمینان در بازارهای کالایی همراه با پیامدهای کاهش رشد جهانی مواجه خواهیم بود.
اقتصاد جهان سال 2024 به مقابله با اثرات ماندگار شوک های همه‌گیری COVID-19، تهاجم روسیه به اوکراین و افزایش تورم و انقباض شدید شرایط پولی جهانی متعاقب آن ادامه میدهد. اما دورنمای کوتاه مدت متفاوت است.
بیشتر بخوانید:
چشم انداز مثبت اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۴
بر اساس این گزارش، رشد اقتصادهای پیشرفته در کل و در چین به طور خاص در سال 2024 به مراتب کمتر از میانگین سرعت رشد در سال های 2010 تا 2019 خواهد بود. در عین حال، جمع رشد در کشورهای EMDE رو به بهبود خواهد بود و به قبل از همه گیری نزدیک است.
پیش بینی می شود در پایان سال 2024، تورم جهانی ازمیانگین 2015-19 بالاتر باشد.
بانک جهانی جدولی از نرخ رشد GDP حقیقی کشورها بین سالهای 2021 تا 2023 را منتشر کرده و پیش بینی خود را از سال 2024 نیز مطرح کرده است.
بر اساس این جدول ایران در سالهای 2021 تا 2023 به ترتیب 4.7، 3.8 و 4.2 درصد رشد در جی دی پی داشته و پیش بینی می شود سال 2024 میزان رشد تولید ناخالص داخلی ایران به 3.7 و در سال 2025 به 3.2 درصد برسد.
این گزارش در بخشی تحت عنوان «بازارهای کالا» به میانگین قیمت کالاها در کشورهای مختلف اشاره کرده است. در این بخش آمده است که میانگین قیمت اکثر کالاها، در ایالات متحدهدر سال 2023 با تعدیل تقاضا، کاهش یافته با این حال این میانگین بیش از 40 درصد بالاتر از قیمت کالاها قبل از همه گیری بوده است.
بر اساس این گزارش قیمت نفت خام در سال گذشته در پی درگیری در خاورمیانه در نوسان بوده و به طور متوسط 83 دلار در هر بشکه بوده که از قیمت 100 دلار در هر بشکه در سال 2022 کمتر است.
این نهاد بین المللی در گزارش خود گفته کاهش تولید اوپک پلاس که در نوامبر 2023 تعمیق و تمدید شد، با ورود نفت ایران و آمریکا به بازار جبران شده است. در حال حاضر ظرفیت اضافی اوپک پلاس کمی بیش از 5 میلیون بشکه در روز است.
بانک جهانی پیش بینی کرده که قیمت نفت به 81 دلار در هر بشکه در سال 2024 کاهش یابد چون شاهد کاهش فعالیت اقتصادی جهان و چین خواهیم بود. از سوی دیگر تشدید درگیری در خاورمیانه یک خطر بزرگ برای ه قیمت نفت است. در واقع، از دهه 1970، یک سری از رویدادهای مهم ژئوپلیتیکی، که اغلب با درگیری نظامی همراه بوده، بر عرضه نفت تاثیر گذاشته است. به علاوه تمدید کاهش تولید اوپک پلاس به بیش از حد انتظار برای سال 2024 می تواند منجر به قیمت های بالاتر نفت در سال جدید میلادی شود.
در فصل مرتبط با خاورمیانه و شمال آفریقا، بانک جهانی درباره تحولات اخیر در خاورمیانه حرف زده و گفته میزان تولید نفت خاورمیانه و شمال آفریقا در سال 2023 کاهش یافته و دلیل آن سیاست کاهش تولید نفت کشورهای عضو شورای همکاری خلیح فارس به ویژه عربستان بوده است. عربستان وعده داده که تولید نفت خود را در سال 2024 به طور داوطلبانه کاهش دهد.
کشورهای عضو اوپک پلاس هم در ماه آپریل 2023 با کاهش تولید نفت موافقت کرده اند. اما در عوض عرضه نفت در منطقه با اضافه شدن نفت ایران که از توافق کاهش صادرات نفت معاف شده، افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش، رشد اقتصادی کشورهای عضو شورای همکاریهای خلیج فارس به دلیل همین کاهش تولید نفت در سال 2023 به شدت کند شده بود. اما در بین کشورهای صادر کننده نفت، رشد ایران با افزایش فروش نفت بالا رفته است.
بانک جهانی گفته تورم در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به خوبی در اواخر سال 2023 مهار شد، در حالی که برای سایر کشورهای صادرکننده نفت به ویژه جمهوری اسلامی ایران تورم به شدت بالا بود.
پیش بینی این نهاد بین المللی نشان می دهد رشد اقتصادی در کشورهای الجزیره و عراق در سال 2024 بالا خواهد بود اما در جمهوری اسلامی ایران و لیبی این رشد کند خواهد شد. در مورد الجزیره و عراق دلیل افزایش نرخ رشد، کاهش توقف تولید نفت به اندازه سال 2023 در سال جاری است. اما در مورد ایران و لیبی، با تثبیت تولید نفت، رشد اقتصادی هم کند می شود.