کیان آنلاین – تجارت نیوز نوشت: قیمت کالا‌ها و خدمات به طور مداوم در حال افزایش است. دستمزد‌ها هم که باید حداقل هزینه یک خانوار متوسط را فراهم کند، به سرعت این افزایش قیمت‌ها نمی‌رسد. نتیجه هم می‌شود هم حذف برخی اقلام خوراکی از سفره مردم، خانه‌های کوچک‌تر، حاشیه‌نشینی و….
سلامتی و امنیت غذایی ایرانیان درست در تیررس تورم است. نگاهی به داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که قیمت برخی اقلام خوراکی ضروری مورد نیاز هر فرد در ماه دی نسبت به سال گذشته ده‌ها برابر افزاش داشته است. نتیجه آن می‌شود که برخی از مردم برخی از اقلام ضروری را از سبد خوراکی خود حذف یا میزان آن را بسیار کم می‌کنند.
اختلاف قیمت داده‌های رسمی با کف بازار
نکته مهمی که باید در بررسی قیمت‌های اعلامی مرکز آمار ایران باید در نظر گرفت، اختلاف قیمت با کف بازار است. به عبارتی آنچه که در قیمت‌های مرکز آمار ایران آمده کمتر از قیمت‌هایی است که مردم در بازار با آن مواجه می‌شوند. یعنی فشار تورم بر شانه‌های مردم بیش از آن چیزی است که داده‌های رسمی روایت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
علت بسته بودن اقتصاد ایران چیست؟
برای مثال قیمت یک کیلو گوشت گوسفندی در مرکز آمار ایران حدود ۵۳۶ هزار تومان محاسبه شده است، در حالی‌که در بازار با قیمت حدود ۶۵۰ تا ۷۰۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود. البته در میادین میوه و تره‌بار قیمت‌ها کمتر است، اما واضح است که همه مردم از میادین تره‌بار خرید نمی‌کنند.
افزایش ۱۲۷ درصدی قیمت گوشت در یک سال
گوشت یکی از اقلام خوراکی است که برخی از مردم شاید تا چند ماه یک بار هم امکان خرید آن را نداشته باشند. اما قیمت گوشت نسبت به سال گذشته چقدر تغییر کرده است؟
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی و گوشت گاو یا گوساله در دی امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته، به ترتیب حدود ۱۲۷ درصد و ۱۲۳ درصد افزایش داشته است.
قیمت یک کیلوگرم ماهی قزل‌آلا و مرغ ماشینی نیز در بازه زمانی گفته شده به ترتیب حدود ۸۰ و ۶۵ درصد افزایش داشته است.
افزایش ۴۰ درصدی قیمت شیر
گروه بعدی که در چنبره افزایش قیمت گیر کرده، لبنیات است. قیمت یک لیتر شیر پاستوریزه در دی امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است. قیمت یک کیلوگرم ماست نیز در همین بازه زمانی حدود ۳۱ درصد افزایش داشت.
در همین بازه زمانی، قیمت یک بسته ۲۰۰ گرمی خامه در همین بازه زمانی ۳۳ درصد، یک و نیم لیتر دوغ نیز ۲۹ درصد و یک بسته ۵۰۰ گرمی پنیر نیز ۲۵ درصد افزایش داشته است.
از دیگر اقلام خوراکی که در سبد خوراکی مردم است، اما از افزایش قیمت در امان نماند، می‌توان به برنج اشاره کرد. قیمت یک کیلو برنج خارجی در دی امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۳۸ درصد افزایش داشته است.
خرید گوشت مورد نیاز چقدر هزینه دارد؟
حالا سوال اینجاست که استاندارد مصرف گوشت و لبنیات چقدر است؟ اگر مبنا را داده‌های وزارت بهداشت ایران قرار دهیم، هر فرد روزانه به ۴۸ گرم گوشت قرمز و و ۵۰ گرم گوشت سفید نیاز دارد. به عبارتی هر فرد باید در ماه باید یک کیلوگرم و ۳۵۰ گرم گوشت قرمز و ۱.۵ کیلوگرم گوشت سفید مصرف کند؛ بنابراین با قیمت اعلامی مرکز آمار، تهیه یک کیلو و ۳۵۰ گرم گوشت گوسفندی حدود ۷۰۰ هزار تومان می‌شود. با قیمت کف بازار هم حدود ۹۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان می‌شود.
با خرید گوشت گاو یا گوساله هم تامین گوشت مورد نیاز هر فرد در ماه تقریبا ۶۹۰ هزار تومان هزینه دارد. البته با قیمت مرکز آمار، نه آنچه در فروشگاه‌ها خرید و فروش می‌شود.
برای تامین ۱.۵ کیلوگرم گوشت سفید نیز با قیمتی که مرکز آمار ایران داده است، اگر تامین گوشت سفید با از طریق ماهی باشد، هر فرد در ماه باید حدود ۳۰۰ هزار تومان هزینه کند. با قیمت کف بازار هم باید حدود ۴۵۰ هزار تومان باید هزینه کند. اگر فقط از طریق مرغ بخواهد این گوشت را تامین کند، حدود ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار تومان می‌شود.
بنابر این تا اینجای کار هر فرد برای تامین گوشت قرمز و گوشت سفید (فقط ماهی) مورد نیاز خود با قیمت مرکز آمار ایران حدود یک میلیون تومان و با قیمت کف بازار حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان هزینه کند. اگر هم تامین گوشت سفید از طریق خرید مرغ باشد، در مجموع تامین گوشت قرمز و سفید برای هر فرد در ماه حدود یک میلیون تومان می‌شود.
ضمن آنکه برخی از متخصصان میزان گوشت مورد نیاز برای هر فرد را بیش از آنچه وزارت بهداشت ایران اعلام کرده، توصیه می‌کنند.
۵۰۰ هزار تومان در ماه برای تامین شیر مورد نیاز هر فرد
پیش‌تر نیز مینا کاویانی، مسئول همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی درباره استاندارد مصرف لبنیات گفت: «مصرف دو تا سه واحد شیر یا معادل آن لبنیات برای تمام گروه‌ها لازم است.» (روابط عمومی انستیتو تغذیه ایران)
به عبارتی اگر دو واحد را در نظر بگیریم، هر فرد روزانه به ۵۰۰ میلی‌لیتر شیر نیاز دارد. با قیمت مرکز آمار ایران یک بطری یک لیتری حدود ۳۲ هزار تومان قیمت دارد. یعنی هر بطری را برای دو روز هم در نظر بگیریم، در ماه تامین شیر مورد نیاز هر فرد، حدود ۵۰۰ هزار تومان خرج دارد.
۲ میلیون تومان فقط برای شیر و گوشت لازم است
بنابراین، فقط تامین گوشت و شیر مورد نیاز هر فرد در ماه حدود یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان هزینه کند. ناگفته نماند که کف قیمت‌ها محاسبه شده است و در برخی مناطق برای تامین این میزان گوشت و لبنیات مورد نیاز باید بیش از ۲ میلیون تومان هم هزینه کرد.
حالا خرید این دو قلم را در کنار سایر اقلام مورد نیاز در نظر بگیرید. پیداست که تامین استاندارد مواد غذایی تا همین‌جای کار هم با در نظر گرفتن دستمزد‌ها و هزینه‌های دیگر مانند مسکن، حمل و نقل و… با، اما و اگر مواجه می‌شود. ضمن آنکه در این گزارش به قیمت و میزان مصرف سایر اقلام خوراکی مانند میوه پرداخته نشده است.
مصرف لبنیات در ایران حدود یک سوم میانگین جهانی
به گزارش روابط عمومی انستیتو تغذیه ایران، مینا کاویانی، مسئول همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی درباره مصرف لبنیات مردم ایران گفت: «سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران حدود یک سوم میانگین جهانی است.»
او گفت: «متاسفانه مصرف شیر و لبنیات در کشور ما کمتر از یک واحد است. به همین دلیل مسئولان کشور تلاش دارند سرانه مصرف شیر و لبنیات ایران را تا سال ۱۴۰۵ به میزان ۲۰ درصد افزایش دهند.»
بازگشت کوپن برای تامین اقلام خوراکی موردنیاز مردم!
کاهش استاندارد غذایی در سبد مصرفی مردم تا آنجا پیش رفت که دولت سیزدهم برای جبران آن طرح امنیت غذایی برای برخی گروه‌ها را به جریان انداخت. از جمله طرح «یسنا» که برای تخصیص سبد غذایی رایگان به مادران دارای فرزند شیرخوار زیر ۲ سال است. در قالب این طرح باید ماهانه ۴۰۰ هزار تومان برای مادران واریز شود. اما همچنان این سوال مطرح است که با ۴۰۰ هزار تومان دقیقا کدام بخش از سبد خوراکی را می‌توان تامین کرد؟
پیش از این نیز برخی مقامات دولتی از اهداف بازگشت کوپن یا همان کالابرگ الکترونیکی را تامین برخی اقلام خوراکی مورد نیاز مردم عنوان کردند. با این حال، نه طرح کالابرگ توانست کمکی به تامین استاندارد غذایی مردم کند، نه طرح‌های پوششی برای یک یا دو گروه جامعه. تورم مانند خوره‌ای به جان سفره مردم افتاده است و روز‌به‌روز آن را کوچک‌تر می‌کند.