کیان آنلاین- گروه نفت و انرژی- الهام زادمهر- ناترازی گاز مدتهاست به عنوان مساله ای مهم مطرح است. مساله ای که در صورت بی توجهی و عدم رفع آن می تواند مانند اهرمی قوی امنیت و اقتصاد کشور را دستخوش چالش و بحران هایی عمیق کند.
اگر بخواهیم در چند کلمه ناترازی را بیان کنیم باید بگوییم شرایطی که به موجب آن میزان مصرف از تولید پیشی می گیرد. این افزایش مصرف موجب ایجاد یک گپ و گسل عمیق در میزان انرژی می شود که تحت عنوان ناترازی گازی از آن یاد می شود. از آنجا که اولویت نخست کشور انرژی است این مساله هم می تواند به عنوان فرصت و هم تهدید مطرح باشد.
75 درصد انرژی مصرفی کشور از گاز طبیعی تامین می شود و به طور متوسط مصرف مشترکین همه بخش ها سالانه بین 7 تا 10 درصد افزایش می یابد که این میزان مصرف انرژی در کشور ما بیش از میانگین جهانی است. به عبارت دیگر ایران در زمره کشورهای بدمصرف جای می گیرد که این مساله تشدید ناترازی گازی را در پی دارد.
اما راه های مقابله با ناترازی گازی از یک سو به مصارف خانگی و صنایع ختم می شود و از سوی دیگر به سرمایه گذاری در میادین گازی. در واقع با رعایت الگوی مصرف و کاهش نشتی های هدر رفت گاز می توان از میزان گاز مصرفی کاست، همچنین برای تولید بیشتر گاز سرمایه گذاری و توسعه میادین گازی می تواند کمک شایان توجهی به حل مشکل ناترازی گاز نماید.
موارد دیگری برای فرار از تله ناترازی گازی وجود دارد که سوآپ گازی یکی از این موارد است. در روش سوآپ گازی چند کشور همسایه دخیل هستند یکی صادرکننده گاز دیگری کشور واسطه و در نهایت کشور وارد کننده. اما برخلاف روشهای دیگری چون ترانزیت، در سوآپ گازی کشور واسطه می تواند گاز دریافتی را به مصرف داخلی برساند و هر زمان که خواست معادل همان مقدار را در اختیار کشور وارد کننده قرار دهد که این روش می تواند برای کشور ما در زمستان که با اوج مصرف گاز مواجه هستیم و میزان گاز تولیدی داخل کشور پاسخگوی حجم گاز درخواستی از سوی مردم و صنایع نیست چاره ساز باشد.
البته همیشه صرفه جویی در مصرف گاز به عنوان کلیدی ترین مهره در زمان ناترازی گاز مطرح بوده، که بخش خانگی به عنوان اولین و البته آسان ترین گزینه برای کاهش مصرف گاز در کانون توجه قرار داشته، که این امر مستلزم فرهنگسازی است.
اما روش نهایی که می تواند ناترازی گاز را در بلند مدت رفع کند توسعه میادین گازی مشترک است که باید در این خصوص ابتکار عمل به خرج داد و سرمایه های مورد نیاز را جذب کرد برای مثال می توان از ظرفیت سرمایه های مردمی در این بخش استفاده نمود و از بورس برای این امر بهره گرفت. جذب سرمایه برای توسعه میادین گازی و افزایش بهره وری از آنها علاوه بر حل مشکل ناترازی گازی در افزایش حجم صادرات گاز هم می تواند حائز اهمیت باشد.
