کیان آنلاین – ریحانه شریفی: رویترز در گزارشی اختصاصی مدعی شده ایران خواهان دریافت قیمت بالاتری برای نفت صادراتی اش به چین شده و این درخواست تجارت نفت ایران با چین را متوقف کرده است. منابع پالایشگاهی و تجاری به این خبرگزاری گفته‌اند که تجارت نفت چین با ایران متوقف شده، زیرا تهران ارسال محموله‌ها را متوقف کرده و قیمت‌های بالاتری را به مشتری اصلی خود ارائه کرده است.
کاهش فروش نفت ایران که حدود ۱۰ درصد از واردات نفت خام چین را تشکیل می‌دهد و در ماه اکتبر رکورد زده است، به کاهش سود پالایشگاه‌های چینی منجر خواهد شد. شرکت ملی نفت ایران، وزارت بازرگانی چین و وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به سوالات رویترز در این باره پاسخی نداده‌اند.
پنج تاجر نفتی که با معاملات ایران و چین آشنا هستند به رویترز گفتند، در اوایل ماه گذشته، فروشندگان ایرانی به خریداران چینی گفتند که قصد کاهش تخفیف برای تحویل نفت خام سبک ایران در دسامبر و ژانویه به بین ۵ تا ۶ دلار در هر بشکه کمتر از تاریخ برنت را دارند.
میزان تخفیف فروش نفت ایران به چین
معامله‌گران به رویترز گفتند که این معاملات در ماه نوامبر با تخفیف‌های حدود ۱۰ دلار در هر بشکه منعقد شده بود. یک مدیر بازرگانی مستقر در چین گفته: «ظاهراً دستور افزایش قیمت‌ها از دفتر مرکزی تهران صادر شده است، زیرا آن‌ها مانع عرضه نفت خام به واسطه‌ها نیز شده‌اند.»
یکی از مدیران یک واسطه چینی که مستقیماً از ایران خرید می‌کند، گفته که این تولیدکننده اوپک «ارسال برخی محموله‌ها» را متوقف کرده و این اقدام منجر به ایجاد یک «بن‌بست بین خریداران چینی و تامین کنندگان ایرانی شده است.
این مدیر اجرایی گفته: «معلوم نیست که اوضاع چگونه به پایان می‌رسد. باید صبر کنیم و ببینیم که آیا پالایشگاه‌های چینی حاضر به پذیرش قیمت جدید هستند یا خیر.»
چین با تخفیف‌های گستره سه تامین کننده عمده نفت خام پالایشگاه هایش یعنی ایران، ونزوئلا و اخیراً روسیه (کشور‌هایی که تقریبا ۳۰ درصد از واردات نفت خام چین را تامین می‌کنند)، توانسته میلیارد‌ها دلار پس‌انداز کند.
مشخص نیست کاهش تخفیف‌های ایران به چین دقیقا چقدر خواهد بود. دو تاجر گفتند که حداقل یک خریدار قیمت‌های بالاتر را پذیرفته است: یک پالایشگاه مستقر در شاندونگ در اواخر ماه گذشته محموله‌ای را با تخفیف بین ۵.۵۰ تا ۶.۵۰ دلار در هر بشکه خریداری کرده است.
معامله‌گران گفتند که تخفیف‌ها ممکن است کاهش بیشتری داشته باشد، زیرا آخرین پیشنهاد شنیده شده ۴.۵۰ دلار در هر بشکه بوده است. معامله گران می‌گویند که میانگین تخفیف سال گذشته برای نفت خام ایران، به طور متوسط حدود ۱۳ دلار بوده است.
یکی از خریداران مستقر در شاندونگ به رویترز گفته «خریداران همچنان در تلاش برای یافتن راه‌حل هستند، زیرا قیمت‌های جدید بسیار بالاست. اما از آنجایی که آن‌ها انتخاب‌های محدودی دارند و طرف ایرانی بسیار سرسخت است، فضا برای مذاکرات قیمت دشوار است و به نفع خریداران چینی نیست.»
پالایشگاه‌های کوچک‌تر چین که به «قوری» شهرت دارند از اواخر سال ۲۰۱۹ به مشتریان اصلی نفت ایران تبدیل شده‌اند. آن‌ها جایگزین پالایشگاه‌های دولتی شدند که به دلیل نگرانی از نقض تحریم‌های آمریکا، معامله با ایران را متوقف کردند.
رویترز به نقل از منابع خود گفته پالایشگاه‌های قوری حدود ۹۰ درصد از کل صادرات نفت ایران را جذب می‌کنند که معمولاً به عنوان نفت با منشأ مالزی یا امارات متحده عربی به سمت آن‌ها ارسال می‌شود.
میزان واردات نفت ایران به چین
وبسایت ردیاب نفتکش Vortexa Analytics تخمین می‌زند که چین در ماه گذشته حدود ۱.۱۸ میلیون بشکه در روز نفت ایران وارد کرده است که نسبت به ۱.۲۲ میلیون بشکه در روز در نوامبر کاهش داشته است. از سوی دیگر این رقم ۲۳ درصد کمتر از رکورد ۱.۵۳ میلیون بشکه در روز در ماه اکتبر است.
یکی دیگر از ردیاب‌ها، Kpler، می‌گوید ایران ۱.۲۳ میلیون بشکه در روز در ماه دسامبر صادر کرده که نسبت به ۱.۵۲ میلیون بشکه در روز در ماه نوامبر کاهش یافته است. کپلر می‌گوید ذخیره‌سازی نفت روی شناور‌ها توسط ایران با حدود ۲ میلیون بشکه افزایش به ۱۵.۵ میلیون بشکه در هفته گذشته رسیده است.
مدیر بازرگانی یک پالایشگاه مستقل به رویترز گفته: «ایرانی‌ها گیر قیمت‌های نفت روسیه افتاده‌اند. اما آن‌ها به طور کامل نمی‌دانند که میزان تحریم‌های نفت ایران با روسیه متفاوت است.»
واشنگتن از سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۸۰ نفر و نهاد مرتبط با بخش‌های نفت و پتروشیمی ایران را تحریم کرده است و ۴۰ کشتی را به‌عنوان اموال مسدود شده شرکت‌های تحریم‌شده شناسایی کرده است.
محدودیت‌های اصلی نفت روسیه محدودیت قیمت ۶۰ دلاری در هر بشکه است که در دسامبر ۲۰۲۲ توسط ایالات متحده و متحدانش با هدف مجازات مسکو به دلیل حمله این کشور به اوکراین اعمال شده است. خریدار عمده نفت روسیه یعنی هند عمدتا بالای ۶۰ دلار برای نفت روسیه پرداخت کرده که در ماه نوامبر به ۸۵.۴۲ دلار (بالاترین رقم از زمان اعمال محدودیت توسط گروه هفت) رسیده است.