کیان آنلاین– ریحانه شریفی: درگیری و جنگ خطر افزایش قیمت نفت، تورم بیشتر و نا اطمینانی اقتصادی را همواره به همراه دارد.
جنگ بین اسرائیل و حماس یک سری ریسک جدید به اقتصاد جهانی که از قبل هم شکننده است، اضافه میکند و اقتصاددانان هشدار میدهند که ممکن است عواقب و پیامدهای آن طی زمان مشخص شود.
پیر-اولیویه گورینشاس (Pierre-Olivier Gourinchas)، اقتصاددان ارشد صندوق بینالمللی پول در نشست مشترک صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی در مراکش گفت: «اقتصاد جهانی در حال لنگیدن است، نه با دویِ سرعت».
نشست سالانه و پیشبینیهای آن همگی تحت الشعاع بحرانی بود که در جنوب اسرائیل و غزه در حال وقوع بود.
آجی بانگا (Ajay Banga)، رئیس بانک جهانی به رویترز گفت: این یک تراژدی انسانی است و یک شوک اقتصادی است که ما به آن نیاز نداریم.
شبه نظامیان حماس شنبه هفته گذشته توانستند از مرز بین غزه و اسرائیل عبور کنند و به اسرائیل حملات بیسابقهای به ویژه به روستاهای نزدیک مرز غزه داشته باشند. به گزارش رویترز که در 11 اکتبر منتشر شده است، بیش از 1000 اسرائیلی کشته، و بیش از 100 نفر به اسارت نیروهای حماس در غزه درآمده اند. هواپیماهای جنگی اسرائیل با حملات هوایی چند روزه پاسخ هایی را به مواضع حماس داده اند. مقامات فلسطینی می گویند حداقل 900 نفر در حملات هوایی اسرائیل کشته و حداقل 4500 نفر زخمی شده اند.
همانطور که جهان با وحشت به این رویدادها نگاه میکرد، قیمت نفت تا پنج دلار برای هر بشکه افزایش یافت، بازارهای آتی (future) افت کرد و ارز اسرائیل، شکل، به پایینترین سطح خود در هفت سال گذشته رسید.
از آن زمان تاکنون، واکنش بازار نسبتاً ضعیف بوده است. اما اکثر کارشناسان معتقدند که این به این دلیل است که هیچ کس واقعا نمی داند در روزهای آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
پل سامسون (Paul Samson)، رئیس مرکز بین المللی نوآوری حکومت داری در واترلو، اونت، گفت: «هر چیزی در خاورمیانه همیشه در معرض خطر انتشار بوده است.
خطر گسترش درگیری بین اسرائیل و حماس
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز دوشنبه گفت حماس مرتکب اشتباهی “با ابعاد تاریخی” شده است. وی در بیانیه ای گفت: ما بهایی را خواهیم گرفت که در دهه های آینده توسط آنها و دیگر دشمنان اسرائیل به یادگار بماند.
اسرائیل 300000 نیروی ذخیره را فراخوانده و تانک ها را در امتداد مرز بسیج کرده است. ایالات متحده نیز برای نشان دادن حمایت از متحد خود اسرائیل، یک گروه ناو هواپیمابر را به منطقه منتقل می کند.
کارشناسان می گویند همه اینها خطر گسترش درگیری را افزایش می دهد.
محمد الاریان (Mohamed El-Erian)، اقتصاددان مشهور، به کانال اخبار مالی CNBC گفت: “اگر این روند گسترش یابد و رف های دیگر را نیز وارد کند، چشم انداز حتی برای یک اقتصاد جهانی ضعیف تر، حتی فشارهای تورمی بیشتر است. و بازارها برای مقابله با آن مشکل خواهند یافت.”
در حال حاضر، به نظر می رسد که تاجران نفت همراه با سایر کشورهای جهان در حال تماشای آینده هستند.
روری جانستون(Rory Johnston)، بنیانگذار و ناشر خبرنامه Commodity Context، میگوید که این درگیری خطری واقعی برای جذب دو تا از بزرگترین تامینکنندگان نفت منطقه دارد: عربستان سعودی و ایران.
جانستون گفت: همه می دانند که ایران از حماس حمایت می کند. آنچه ما نمی دانیم میزان مقصر بودن برنامه ریزی صریح و روشن کردن این حمله است.
مرجع عالی رتبه ایران، آیت الله علی خامنه ای، هرگونه دخالت در این حمله را رد کرد، اما این حمله را موفقیت آمیز اعلام کرد.
در همین حال، عربستان سعودی در حال تکمیل توافقی تاریخی و صلح با اسرائیل بود. این امر پس از امضای قراردادهای تجاری اسرائیل با بحرین و امارات متحده عربی در سال 2020 صورت گرفت.
جانستون میگوید توافق عربستان سعودی شامل افزایش تولید نفت است که هزینه بنزین را برای مصرفکنندگان جهانی کاهش میدهد. اما اکنون، او میگوید، مشخص نیست که با قرارداد سعودی که لایه دیگری از پیچیدگی را به واکنش بازار نفت اضافه میکند، چه اتفاقی خواهد افتاد.
او گفت: «بنابراین، ما دو کشور [ایران و عربستان سعودی] را داریم که بیشترین میزان تولید نفت را در سال گذشته داشتهاند، اکنون به صراحت درگیر این مناقشه و چگونگی تحول آن از اینجا هستند».
این ممکن است برای تورم چه معنی داشته باشد؟
قیمت نفت رابطه مستقیمی با بحران هزینه زندگی در سراسر جهان غرب دارد. اگر قیمت نفت خام افزایش یابد، به این معنی است که مصرف کنندگان پول بیشتری در پمپ بنزین ها پرداخت می کنند.
مارک منگر(Mark Manger)، استاد اقتصاد سیاسی در دانشکده امور جهانی و سیاست عمومی مانک، گفت: «ما امیدوار بودیم که تورم کاهش یابد».
او می گوید که فراتر از قیمت نفت، قیمت اوراق قرضه از آخر هفته افزایش یافته است زیرا سرمایه گذاران به دنبال پناهگاه های امنی مانند اوراق خزانه ایالات متحده و اوراق قرضه آلمان هستند. او در ادامه می گوید که عدم اطمینان و جنگ بر تجارت جهانی سنگینی می کند زیرا مردم به سرعت سعی می کنند از خطر اجتناب کنند. او گفت: «انصافاً همه اینها تورم زا هستند».
سامسون (Samson) میگوید؛ مصرفکنندگان، سرمایهگذاران و سیاستگذاران باید برای این احتمال واقعی آماده شوند که به هر نحوی که این اتفاقات رخ دهد، زمان زیادی برای حل شدن آن نیاز است.
او به سیبیسی نیوز (CBC news) گفت: «نمیتوانم تصور کنم که گرد و غبار ظرف یک سال برطرف شود. «این به معنای درگیری نیست، اما می دانید، گرد و غبار زیادی در اینجا وجود دارد».