کیان آنلاین – رایان حسینی: مقامات ایران و روسیه از برنامه دو کشور برای افزایش ترانزیت کالا تا ۱۰ میلیون تن خبر داده اند این دز حالی است که تکمیل یکی از مهم‌ترین مسیر‌های توسعه روابط تجاری دو کشور یعنی کوریدور شمال جنوب همچنان در هاله‌ای ابهام است. «کریدور شمال – جنوب» که در آغاز راه، بین سه کشور روسیه، ایران و هند در سال ۲۰۰۰ میلادی برای ایجاد گذرگاه حمل و نقل بار مطرح بود، در طول سال‌های بعد، شاهد پیوستن شمار دیگری از کشور‌ها به این مسیر ترانزیتی بود.
حلقه گمشده این کوریدور، راه آهن رشت آستارا ست. راه‌آهن رشت-آستارا با طول ۱۶۲ کیلومتر تکمیل کننده کریدور شمال به جنوب از بندر عباس تا رشت و بعد از رشت تا آستارا است و با تکمیل آن، ایران از طریق آذربایجان به روسیه و شمال اروپا وصل می‌شود.
۱۹ دی سال گذشته بود که معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی، از مذاکره با روسیه برای اجرای تفاهم‌نامه ۱۶ بندی مشارکت در خط‌آهن رشت-آستارا گفت. خیر‌الله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های حمل و نقل کشور، در همان زمان اعلام کرد: «روس‌ها برای سرمایه‌گذاری در پروژه ریلی خط‌آهن رشت-آستارا اعلام آمادگی کرده‌اند». اما هیچ اقدام عملی انجام نشد.
پس از آن، روز ۱۹ اردیبهشت امسال بود که مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: هفته آینده قرارداد راه‌آهن رشت- آستارا به امضا خواهد رسید و عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود؛ بخشی از سرمایه‌گذاری در این پروژه ریلی با طرف روسی خواهد بود که با تکمیل آن کریدور شمال – جنوب نقش پررنگ‌تری در تسهیل حمل و نقل و ترانزیت کشور ایفا خواهد کرد.
خط ریلی ایران و روسیه
قرار بود در گام اول موافقتنامه تامین مالی این خط ریلی بین ایران و روسیه به امضا برسد و پس از آن بلافاصله موافقتنامه پیمان نیز بین دو طرف امضا شود. با این حال جزئیات زیادی از این قرارداد منتشر نشد.
به نظر می‌رسد روسیه در این رابطه تعلل کرده، چراکه اخیرا معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی خواستار اهتمام جدی طرف روس برای نهایی‌سازی فاز طراحی و انعقاد قرارداد تجاری تا پیش از پایان سال جاری میلادی شده بود.
عباس خطیبی، معاون شرکت ساخت هم به طور تلویحی گفته ایران معطل روسیه نمانده، اما سرعت فعالیتش بر روی پروژه پایین است. او گفته که راه‌آهن رشت-آستار در حال اجرا است و مطالعات روس‌ها بر روی پروژه راه‌آهن رشت- آستارا عامل توقف این پروژه نشده است.
با توجه به هدف گذاری ۱۰ میلیون تنی ترانزیت کالا با روسیه به نظر می‌رسد موضوع راه آهن رشت استارا باید با جدیت بیشتزق دنبال شود، اما سوال اینجاست که آیا روس‌ها برای این هدف گذاری آمادگی لازم را دارند؟
مشکلات تجارت تهران و مسکو به روایت رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه
هادی تیزهوش تابان رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در خصوص امکان افزایش تبادل تجاری با روسیه با وجود عدم تکمیل پروژه ریلی رشت آستارا به کیان آنلاین گفته پروژه ریلی رشت ـ آستارا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به طور حتم در توسعه میزان صادرات غیر نفتی و حجم ترانزیت کالا اثربخش خواهد بود. اما توسعه و تکمیل سایر زیرساخت‌ها نیز در این مسیر بسیار مهم است و موجب هم‌افزایی می‌شود.
او گفته:ما باید به طور متوازن در حوزه زمینی، ریلی و دریایی و حتی هوایی سرمایه گذاری کنیم تا این مسیر‌ها هم بتوانند نقش مکمل را برای یکدیگر ایفا کنند و هم بر قدرت مانور جمهوری اسلامی ایران در منطقه بیفزایند.
تیزهوش تابان یکی از راه‌های افزایش ترانزیت کالا را لغو روادید برای رانندگان کامیون خوانده و گفت چنین اقدامی می‌تواند اثربخش باشد، اما به طور حتم این تنها مشکل موجود نیست. مشکل عدم آشنایی به زبان، مشکلات مرتبط با ناوگان حمل یخچال‌دار و بالا بودن قیمت حمل ناوگان داخلی نسبت به خارجی از دیگر مواردی است که باید به آن‌ها پرداخت.
او با بیان اینکه نگاه ما این است که باید از ناوگان حمل داخلی حمایت گرد گفت با این حال این حمایت نباید منجر به از دست رفتن بازار‌های صادراتی شود. به طور حتم اگر قیمت و کیفیت ناوگان حمل داخلی با نمونه خارجی تفاوت معناداری نداشته باشد بازرگانان ایرانی از ماشین‌های داخلی برای حمل کالا‌های خود بهره‌مند خواهند شد.