کیان آنلاین – ریحانه شریفی: شرکتی به نام «کوروش کمپانی» اقدام به پیش فروش تلفنهای همراه آیفون با قیمتی بسیار پایینتر بازار کرده و بعد از جمع کردن مقادیر زیادی پیشپرداخت، به صورت شبانه دفتر مجموعه را تخلیه کرده و مدیران شرکت هم متواری شدند.
خبر زمانی رسانهای شده که خریداران و فریبخوردگان درصدد شکایت از این شرکت برآمدند. نمونه این کلاهبرداری در فیلم «برادران لیلا» در نقد وضعیت اقتصادی کشور به تصویر کشیده شده بود. برادر لیلا و دوستش شرکتی صوری تاسیس کرده بودند و پولهای متقاضیان را تحت عنوان «ثبت نام پراید» جمع میکردند. در نهایت هم برادر لیلا مانند مدیران کوروش کمپانی پولهای جمع شده را برداشت و از کشور خارج شد.
آیا ایرانیها قوم ساده لوحیند یا تنها ملتیاند که اینگونه میشود سر آنها را کلاه گذاشت؟ پاسخ خیر است. نمونه این دست کلاهبرداریها در تاریخ جهان بی شمار است. کیان آنلاین در این گزارش ۴ کلاهبرداری بزرگ تاریخ را بازگو کرده است.
کلاهبرداری چارلز پانزی
چارلز پانزی به ظاهر یک بازرگان اهل ایالات متحده آمریکا و در اصل مجری یک سیستم کلاهبرداری بود. حتماً تا کنون اصطلاح «طرح پانزی» یا «Ponzi Scheme» را شنیدهاید. نام این روش کلاهبرداری از روی چارلز پانزی گرفته شده است. او به نماد کلاهبرداری تبدیل شده است.
روش پانزی اینگونه بود که با خرید کوپنهای تخفیفی اداره پست و تعهد دادن آنها در آمریکا وکشورهای دیگر به سرمایه گذاران وعده ۵۰ درصد سود را در ۴۵ روز یا ۱۰۰ درصد سود در ۹۰ روز میداد.
در حالی که او با استفاده از سرمایهی سرمایهگذاران پیشین و همچنین سرمایهگذاران جدید، سود اولینها را پرداخت میکرد. در حالی که این کلاهبرداری چندین سال توسط او پیش رفته بود و با نام خود او (پانزی) شناخته میشد توانست در حدود یکسال ۲۰ میلیون دلار کسب کند.
کلاهبرداری انران
کلاهبرداری شرکت انران، بزرگترین کلاهبرداری تاریخ آمریکا شناخته میشود. زمانی که شرکت مایکروسافت با ۴۰ هزار کارمند ۲۲ میلیارد دلار درآمد داشت، یک شرکت با تنها ۱۹ هزار کارمند درآمدی برابر ۱۰۰ میلیارد دلار را در سال کسب کرده بود.
شرکتی که با این میزان درآمد و رشد سالانه ارزش بورس، سوگلی وال استریت بود و بهعنوان «شرکتی که هیچگاه باخت نمیدهد»، «نوآورترین شرکت آمریکایی» و «هفتمین شرکت بزرگ آمریکا» شناخته میشد. شرکت انران (انرون) ارزش قریب به ۷۰ میلیارد دلاریاش را از دست داد و ورشکست شد.
شرکتی که جمعی از بهترین و باهوشترین افراد را در اختیار خود داشت و بنا بود آینده انرژی نفت و گاز کشور را در اختیار داشته باشد، اما طی ۲۴ روز شاهد انحطاط خود بود.
دردسر از سال ۱۹۸۷ شروع شد. دو تاجر نفت شرکت انران با استفاده از سرمایه شرکت قمار کردند و پولهای بهدست آمده را به یک حساب جعلی منتقل کردند. آنها با دستکاری کردن درآمدها اینطور جلوه میدادند که شرکت درآمد بسیار زیادی را از راه تجارت کسب کرده است در صورتی که این پول از طریق قمار بهدست آمده بود.
زمانی که در سال ۲۰۰۱ شرکت اعلام کرد که درآمدش صدها میلیون دلار کمتر از چیزی است که قبلا اعلام کرده بود، سهام این شرکت سقوط کرد و کارمندان شرکت بیکار شدند. بعدها بیشتر مدیران این کمپانی بازداشت و محکوم شدند.
کلاهبرداری برنارد میدوف
رسوایی برنی مدوف داستان یک اختلاس ۵۰ میلیارد دلاری و طرح پونزی بود که توسط Madoff Securities LLC اداره میشد. این رسوایی در سال ۲۰۰۸ آغاز شد و موجی از شوک در ایالات متحده و همچنین در سراسر جهان ایجاد کرد. برنارد میدوف در نیویورک کارگزار بورس و مشاور سرمایهگذاری بود. او همچنین بزرگترین کلاهبردار مالی جهان بود که با استفاده از ترفند پانزی در مدت ۱۵ سال در حدود ۶۵ میلیارد دلار کلاهبرداری کرد. از او همچنین به عنوان فرانکشتاین امور مالی نیز یاد میشود.
مدوف در متن دفاعیه خود اظهار داشت که او طرح متقلبانه یا پانرب خود را در سال ۱۹۹۱ آغاز کرد. وی پذیرفت که در طی این مدت هرگز سرمایهگذاری مشروعی با پول سرمایه گذاران خود انجام نداده است؛ بلکه او صرفاً پول را به حساب تجاری خود در بانک منهتن واریز کرده است. بر اساس یک برآورد، بانک منهتن، تا ۴۸۳ میلیون دلار از ناحیهی سپرده گذاری بانکی مدوف سود برده است. وی پذیرفت که فعالیتهای داد و ستد دروغین را در پوشش انتقالهای خارجی و گزارشهای کذب بانجام داده است. در روز ۲۹ ژوئن ۲۰۰۹، قاضی چین، مدوف را به مجازات ۱۵۰ سال زندان محکوم کرد.
کلاهبرداری الیزابت هلمز
الیزابت آن هولمز یک تاجر آمریکایی و مؤسس ترانوس است. هولمز متهم به کلاهبرداری است.. او مؤسس و مدیر عامل شرکت ترانوس بود، شرکتی که در زمینه فناوری بهداشت و خدمات آزمایشگاهی پزشکی فعالیت میکرد. هولمز «جوانترین میلیاردر زن خودساخته» در فهرست فوربز ۴۰۰ بود، جایی که او جایگاه شماره ۱۱۱ را به خود اختصاص دادهبود و ارزش خالص دارایی او به حدود ۴٫۵ میلیارد دلار رسید. تا اینکه با علنی شدن تخلفات شرکت ترانوس ارزش دارایی وی به صفر رسید.
الیزابت هولمز در سال ۲۰۱۴ وقتی ۳۰ ساله بود، بهعنوان یکی از برجستهترین چهرههای دنیا شناخته میشد. او از دانشگاه استنفورد بیرون آمد و شرکتی به نام «ترانوس» را ساخت که بهخاطر نوآوریهای انقلابی در زمینه تشخیص بیماریها، ارزش آن خیلی زود به ۹ میلیارد دلار رسید.
او پتنت یک دستگاه پزشکی برای بررسی آنالیت و تحویل دارو را ثبت کرده بود که دستگاهی پوشیدنی برای تجویز دارو، ارزیابی خون بیمار و تنظیم دوز دارو براساس نیاز بود. مدل تجاری کسبوکار او حول محور ارائه راهکاری بهمنظور آزمایشهای پزشکی با یک فناوری انحصاری بود که میتوانست از طریق زدن یک سوزن کوچک به انگشت و دریافت مقدار کمی خون اطلاعات مورد نیاز خود را بگیرد.
هولمز مدعی بود که این آزمایشها میتوانند بیماریهایی مثل سرطان و کلسترول بالا را تشخیص دهند. با تداوم جذب میلیونها دلار سرمایه دیگر برای ترانوس، هولمز در معرض توجه رسانهها قرار گرفت و کمکم شناخته شد. او روی جلد مجله فورچون و فوربز قرار گرفت، سخنرانیهای تدتاک انجام میداد و حتی با «بیل کلینتون» و «جک ما» همکلام شد.
سازمان غذا و داروی آمریکا در ماه اوت ۲۰۱۵ تحقیقات درباره ترانوس را آغاز کرد و رگولاتورهای دولتی هم بیدقتیهای بزرگی را در تستهای در حال انجام این شرکت روی بیماران پیدا کردند. روزنامه وال استریت ژورنال در ماه اکتبر همان سال نتیجه بررسیهای خود از مشکلات فناوری ترانوس را منتشر کرد و آغازگر مسیر سقوط این شرکت شد.