میلیاردر ایرانی که برای سفر به ماه به ناسا کمک می‌کند، کیست؟

کیان آنلاین – رایان حسینی: نشریه آمریکایی «فوربس» بخشی مختص به میلیونر‌ها در جهان دارد. این رسانه در شماره نوامبر خود یک میلیونر ایرانی تبار را معرفی کرده است. «کمال غفاریان» نام آشنایی نیست. اما برخلاف ایلان ماسک و جف بزوس که ابتدا در جا‌های دیگر ثروتمند شدند، غفاریان از همان ابتدا از عکس گرفتن از ستاره‌ها ثروتمند شده است.

فوبس نوشته کمتر از ۲۴ ساعت قبل از سفری که به خاورمیانه و کره جنوبی برای دیدار با سرمایه‌گذاران داشتم متوجه شدم که کمال غفاریان چند ساعت را در برنامه خود به من اختصاص داده است. کتش را درآورد و روی صندلی دفترش در یک ساختمان چهار طبقه غیرقابل توصیف در حومه مریلند نشست و پرسید: «شنیده‌ای که مردم به من کم‌دیوانه می‌گویند؟»

شرکت‌های کمال غفاریان

سوال منصفانه‌ای است. فهرست شرکت‌هایی که غفاریان تأسیس کرده مانند صفحات یک رمان علمی تخیلی است: شرکت Axiom Space در حال ساخت اولین ایستگاه فضایی تجاری جهان با مشارکت ناسا است و نسل بعدی لباس‌های فضایی فضانوردان را طراحی کرده است. (غفاریان گفته دفعه بعدی که فضانوردانی را روی سطح ماه دیدید، لباس فضایی Axiom Space را خواهند پوشید.)

شرکت Intuitive Machines فرودگر‌های ماه می‌سازد و یکی از آن‌ها ماه ژانویه به قطب جنوب ماه خواهد رفت (اگر آب و هوا اجازه دهد)، این یکی از چندین پرتابی است که قرار است سفر به ماه را برای مأموریت‌های تجاری باز کند. شرکت Quantum Space در حال ایجاد یک «ابر شاهراه» فضایی است که به فضاپیما‌ها کمک می‌کند تا سوخت‌گیری کنند و بین زمین و ماه سفر کنند؛ و پس از بازگشت به زمین، شرکت X-Energy در حال ساخت راکتور‌های هسته‌ای کوچک، پیشرفته (و ضد ذوب) است که می‌توانند انرژی همه چیز از یک پایگاه نظامی دورافتاده گرفته تا کارخانه مواد شیمیایی را تامین کنند.
او واقعا دیوانه است. اما به گفته غفاریان همه کسب و کار‌ها یک هدف مشترک دارند. «ما باید گونه‌ای چند سیاره‌ای باشیم و بتوانیم به ستاره‌های دیگر برویم. اما تا آن زمان، ما فقط یک خانه داریم، درست است؟» او با خنده‌ای می‌گوید: «ما باید از خانه فعلی‌مان مراقبت کنیم و خانه جدیدی پیدا کنیم.»

صنعت فضایی تحت تسلط غول‌های بزرگ‌تری است که پولشان را برای موشک‌ها، مریخ نورد‌ها و سواری در مدار‌های زمین خرج می‌کنند. اما، بر خلاف ایلان ماسک، جف بزوس و ریچارد برانسون، غفاریان ۶۵ ساله نمونه نادری از فردی است که عمدتاً به دلیل فعالیت‌های فضایی‌اش میلیاردر است، نه فردی که پس از به دست آوردن ثروت خود وارد این صنعت شده است. کلید موفقیت؟ او می‌گوید فرهنگ، فرهنگ، فرهنگ. اما در یک تجارت ۵۴۶ میلیارد دلاری که توسط دولت ایالات متحده هدایت می‌شود، در واقع رمز موفقیت او قراردادها، قراردادها، قرارداد‌ها است.

«جی کلی سیل» مدیر اجرایی X-Energy و معاون سابق وزیر انرژی ایالات متحده، می‌گوید: «هیچ‌کس بهتر از کم غفاریان برنده دلار‌های دولت ایالات متحده نیست» البته غفاریان تنها بازیگر این صحنه نیست. غفاریان در حال حاضر فهرستی از مشتریان تجاری دارد، از جمله شرکت Cedars-Sinai که در حوزه سلول‌های بنیادی در ریزگرانش تحقیق می‌کند یا شرکت ژاپنی Mitsui که با Axiom Space نیز مشارکت دارد. دولت‌های خارجی مانند کانادا و عربستان سعودی هم هزینه زیادی برای دسترسی به فضا خرج می‌کنند: این شرکت قبلاً دو مأموریت موفق و کاملا خصوصی به ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) را با اسپیس ایکس ماسک در ماه می‌سال گذشته و آوریل ۲۰۲۲ انجام داده است. در اولی سه فضانورد تجاری و دومی میزبان دو فضانورد سعودی بوده است.

این سابقه به او کمک کرده است تا سرمایه گذاران زیادی را جذب کند. در ماه آگوست، Axiom Space، ۳۵۰ میلیون دلار از شرکت Aljazira Capital عربستان سعودی و شرکت داروسازی کره جنوبی Boryung گرفت. در همان ماه، Intuitive Machines با یک سرمایه گذار خصوصی قراردادی ۲۰ میلیون دلاری بست. جدیدترین و کوچک‌ترین بخش از ثروت او کوانتوم اسپیس است که در ماه دسامبر ۱۵ میلیون دلار جمع‌آوری کرد.

کمال غفاریان میلیاردر ایرانی

ثروت کمال غفاریان چقدر است؟

در مجموع، فوربس ثروت غفاریان را ۲.۲ میلیارد دلار تخمین زده که بیشتر به لطف سهام او در استارتاپ‌های فضایی و هسته‌ای اش است. برای یک مهاجر ایرانی که در سال ۱۹۷۶ با وام ۲۰۰۰ دلاری از عمویش برای تحصیل در کالجی در واشنگتن دی‌سی به آمریکا آمده، رقم بدی نیست.

کریس استات، بنیانگذار و مدیر عامل شرکت Lonestar Data Holdings که با Intuitive Machines همکاری می‌کند، گفته: «مردم به بزوس، ماسک، برانسون فکر می‌کنند، اما باید کمال غفاریان را به لیست اضافه کنند، چون کار او خیلی خوب است. او بسیار باهوش است و تمام کار‌هایی که جف و ایلان کردند را انجام داده است.»

غفاریان ممکن است یک سیارک در یک کهکشان بزرگ در مقایسه با امثال ماسک و بزوس باشد که میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما او آن بزرگواران را نه به عنوان یک شریک بلکه به عنوان رقیب می‌بیند.

فناوری فضایی فراتر از منظومه شمسی!

غفاریان نیز مانند دیگر بیزنس‌من‌های فضایی شناخته شده برنامه‌های بسیار جسورانه‌ای دارد. هدف او از ساخت اولین ایستگاه فضایی تجاری و فرودگر‌های ماه، کاهش هزینه‌های ورود به فضا است.
اما این تازه شروع است. او درباره برنامه دراز مدت خود می‌گوید: «سرنوشت نهایی ما این است که نسل بشر بین ستاره‌ای شود.» و گفته «اولین قدم، ورود به مدار پایین زمین به معنای ایستگاه فضایی است. سپس ماه و بعد از آن؟ فناوری‌هایی که می‌توانند فراتر از منظومه شمسی ما بروند.»

رویا‌های فرازمینی غفاریان به دوران کودکی او در شهر باستانی اصفهان ایران برمی‌گردد، جایی که او دوست داشت به ستاره‌ها خیره شود. شب ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹، پسر ۱۱ ساله در تلویزیون سیاه و سفید خانه همسایه نیل آرمسترانگ و باز آلدرین را تماشا کرد که اولین انسان‌هایی بودند که روی ماه قدم گذاشتند. او به یاد می‌آورد: «این واقعاً یک لحظه دگرگون کننده بود.»

پیشینه کمال غفاریان میلیارد ایرانی

آخرین ماموریت آمریکا به ماه در سال ۱۹۷۲ بود. چهار سال بعد، غفاریان با وام ۲۰۰۰ دلاری عمویش به واشنگتن دی سی رفت تا در دانشگاه کاتولیک آمریکا تحصیل کند. او شب‌ها ماشین‌ها را در مرکز شهر دی‌سی پارک می‌کرد تا از این طریق این بدهی را بازپرداخت کند و رشته علوم و مهندسی کامپیوتر را به پایان برساند. غفاریان در سال ۱۹۸۰ فارغ التحصیل شد (یک سال پس از انقلاب ایران) و هرگز به عقب نگاه نکرد.

اولین شغل او در خارج از کالج در شرکت IT مستقر در ویرجینیا بود. همزمان تحصیلات خود را در مدرک مهندسی الکترونیک و کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات ادامه داد. اولین تلاش غفاریان در صنعت فضایی در سال ۱۹۸۳ بود. او بعداً وارد هوافضای فورد شد و در آنجا بر روی قرارداد‌های ناسا و دولت فدرال کار کرد. سپس، در سال ۱۹۹۴، با هارولد استینگر، شرکتی به نام استینگر تأسیس کرد که به کسب و کار‌های متعلق به اقلیت‌ها کمک می‌کرد. اولین دفترشان در زیرزمین خانه غفاریان بود.

او می‌گوید: «ما تصمیم گرفتیم که شرکت خود را با هدف تجارت پیمانکاری دولتی تاسیس کنیم. من خانه‌ای را رهن کردم و ۲۵۰ هزار دلار گرفتم و با آن، کار را شروع کردیم.»

تا سال ۲۰۰۶، شرکت غفاریان با قرارداد‌های ۱۰۰ میلیون دلاری برای ارائه خدمات مهندسی و پشتیبانی ماموریت، بیستمین پیمانکار بزرگ ناسا شد. سه سال بعد، او سهام استینگر را خرید. کریس کویلتی، موسس و یکی از مدیران شرکت تحقیقات بازار فضایی کویلتی اسپیس، می‌گوید: «او مهارت‌هایی برای قرارداد‌های دولتی داشت و از آنجایی که این بازار ذاتاً یک بازار دولتی است، مهارت بسیار مهمی است که باید داشته باشید.»

مهارت دیگر غفاریان، توانایی او در ترغیب کهنه سربازان ناسا برای پیوستن به او در بخش خصوصی بود. شرکت‌های غفاریان با حداقل ۱۸ ستاره سابق ناسا کار می‌کرد که علاوه بر تجربه کار، سرمایه گذاران را برای سرمایه گذاری بر روی او متقاعد می‌کرد. در سال ۲۰۱۳، او با استفان آلتموس، معاون سابق مرکز فضایی جانسون ناسا در هیوستون، که فرود آپولو روی ماه را هدایت کرده بود، همکاری کرد. سه سال بعد، او مایکل سافردینی را که به مدت یک دهه مدیریت برنامه ایستگاه فضایی بین‌المللی ناسا را بر عهده داشت متقاعد کرد تا در تأسیس شرکت Axiom به او بپیوندد.

سافردینی به تماس تلفنی خود با غفاریان بلافاصله پس از خروج از ناسا اشاره کرده و می‌گوید: «با او تماس گرفتم و گفتم کمال، تنها کاری که بلدم این است که یک ایستگاه فضایی بسازم و راه اندازی کنم. او گفت، «باشه، بگذار در مورد آن فکر کنم.» روز بعد تماس گرفت و گفت: «بیا برویم یک ایستگاه فضایی بسازیم.»

پیروزی غفاریان در مناقصه ناسا

سابقه غفاریان در برنده شدن قرارداد‌های ناسا به Axiom Space و Intuitive Machines کمک کرد تا مناقصه‌های اصلی را از لباس‌های فضایی گرفته تا برنامه سفر تجاری ماه را برنده شود.

بلندپروازانه‌ترین پروژه غفاریان تاسیس «موسسه فضایی بی‌حد و حصر» است، یک موسسه غیرانتفاعی که او می‌گوید زمانی که در خانه در حال مدیتیشن و تفکر در مورد کیهان بود به ایده آن دست پیدا کرد. این مؤسسه مستقر در هیوستون – که توسط کارکنان قدیمی ناسا اداره می‌شود، با مدارس و دانشگاه‌ها همکاری می‌کند و در زمینه فناوری‌هایی تحقیق می‌کند یک روزی سفر‌های بین‌ستاره‌ای را ممکن می‌کند. فضاپیمای با نیروی همجوشی (از لحاظ نظری امکان پذیر است، اما به دور از واقعیت) تا «درایو‌های فضایی، کرم چاله‌ها و تاب‌های فضایی.»

کمال غفاریان زندگی در فضا را رقم می‌زند؟

اگر هر یک از این موارد اتفاق بیفتد، غفاریان احتمالاً در این جایگاه امروزی نخواهد بود. با این حال او آینده‌ای کوتاه‌مدت را تصور می‌کند که در آن انسان‌ها به طور تمام‌وقت در ایستگاه فضایی و ماه زندگی کنند. گام بعدی در این چشم انداز پرتاب Intuitive Machines به ماه در ماه ژانویه است. سپس ماموریت فضانورد بعدی Axiom Space که اوایل سال آینده برنامه ریزی شده است. انتظار می‌رود اولین بخش از این ایستگاه فضایی جدید در سال ۲۰۲۶ به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل شود. Axiom Space تنها شرکتی است که می‌تواند ماژول‌های خود را به آنجا متصل کند.

غفاریان می‌گوید: «وقتی در مورد ۱۰، ۱۵، ۲۰ سال آینده صحبت می‌کنید، امید من این است که ما یک شهر فضایی داشته باشیم، مکانی که مردم بتوانند بروند و زندگی کنند. این یک پله بسیار خوب برای اکتشافات فضایی بیشتر برای انسان خواهد بود.»

از نظر غفاریان، انگیزه ساخت ایستگاه فضایی و فرودگر‌های ماه هرگز فقط ثروتمند شدن نبود، حتی اگر سرمایه‌گذاری‌های او به ثروتمند شدنش کمک کرده باشد. او می‌گوید: «من نمی‌خواستم ثروتمندترین مرد گورستان باشم و نمی‌خواستم زندگی ام فقط به دنبال کسب درآمد بیشتر باشد. می‌خواستم زندگی‌ام بیشتر به ایجاد تغییر، تغییر جهان به سمت بهتر باشد.»