به گزارش کیان آنلاین و به نقل از آستانه تایم، قزاقستان در حال برداشتن گام های بزرگی در مسیر تبدیل شدن به یکی از قدرت‌های معدنی جهان است. طبق گزارش ۲۱ جولای کازینفورم، این کشور ممکن است با کشف ذخایر گسترده عناصر خاکی کمیاب، به سومین دارنده بزرگ جهانی این منابع ارزشمند تبدیل شود. کشفی که چشم‌انداز اقتصادی قزاقستان را به شدت متحول خواهد کرد.
قزاقستان در مسیر تبدیل شدن به سومین دارنده برتر عناصر نادر خاکی در جهان
کازینفورم در ۲۱ جولای گزارش داد که قزاقستان ممکن است به یکی از دارندگان اصلی ذخایر فلزات خاکی کمیاب در جهان تبدیل شود. تا همین اواخر، تصور می‌شد که ذخایر دولتی این کشور عمدتاً شامل فلزات غیر بحرانی از جمله تنگستن (۲.۴ میلیون تن)، مولیبدن (یک میلیون تن)، لیتیوم (۲۲۶۹۰۰ تن)، تانتالوم (۴۶۰۰ تن)، نیوبیوم (۲۷۲۰۰ تن)، بریلیوم (۱۱۷۵۰۰ تن)، کبال (۵۵۰۰۰ تن) و نیکل (۸۴۱۰۰۰ تن) است.
نقشه‌برداری عناصر خاکی کمیاب در ۱۱ منطقه
از سال ۲۰۲۲، اکتشافات زمین‌شناسی شدت گرفته است. زمین‌شناسان در ۱۱ مکان کارهای اکتشافی انجام داده‌اند و نقشه‌ای از ذخایر حاوی فلزات خاکی کمیاب مانند بریلیم، ایتریم، نیوبیوم، تنگستن، گالیوم و سزیم تهیه کرده‌اند.
تمرکز بر منطقه ژانا و ظرفیت ۹۳۵ هزار تنی فلزات
توجه ویژه‌ای به منطقه کویرکتیکول در استان کاراگاندی معطوف شده است. ذخیره‌ای در آنجا که اکنون با نام ژانا (قزاقستان جدید) شناخته می‌شود، می‌تواند تا ۹۳۵،۴۰۰ تن فلز داشته باشد. پیش بینی می‌شود که ذخایر واقعی ممکن است به یک میلیون تن برسد.
در صورت تایید این موضوع، قزاقستان به سومین دارنده بزرگ ذخایر عناصر خاکی کمیاب در جهان تبدیل خواهد شد.
موقعیت جغرافیایی ذخایر جدید و ترکیب معدنی
گمان می‌رود که ذخایر ژانا قزاقستان که تقریباً در ۴۲۰ کیلومتری آستانه و ۸۰ کیلومتری نزدیکترین راه‌آهن واقع شده است، حاوی بخش زیادی از عناصر خاکی کمیاب سنگین، از جمله نئودیمیوم، سریم، لانتانیم و ایتریم باشد که ۱۲٪ از کل سنگ معدن را تشکیل می‌دهند. با ترکیب متوسط ۷۰۰ گرم فلزات کمیاب در هر تن، این ذخایر می‌تواند حدود ۱۴۰۰۰ تن عناصر خاکی کمیاب از ۲۰ میلیون تن سنگ معدن را به خود اختصاص دهد.
قزاقستان فعلاً در فهرست USGS نیست
تقاضا برای فلزات خاکی کمیاب سریع‌تر از نفت و گاز در حال رشد است. با این حال، قزاقستان در حال حاضر توسط سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) در میان دارندگان اصلی ذخایر فلزی فهرست نشده است. اگر ذخایر آن تأیید شود، این وضعیت می‌تواند به زودی تغییر کند.
نقش چین در بازار جهانی و وابستگی سایر کشورها
در سال ۲۰۲۳، چین با تولید ۲۴۰ هزار تن عناصر خاکی کمیاب، در صدر تولید این عناصر در جهان قرار گرفت و پس از آن ایالات متحده با ۴۳ هزار تن قرار گرفت. با این حال، حتی ایالات متحده نیز به دلیل کمبود ظرفیت پالایش داخلی، بیش از ۹۰ درصد از عناصر خاکی کمیاب استخراج شده خود را برای فرآوری به چین ارسال می‌کند. چین در حال حاضر ۸۵ درصد از فرآوری جهانی فلزات خاکی کمیاب و بیش از ۹۰ درصد از تولید آهنرباهای دائمی را کنترل می‌کند.
سهم فعلی و بالقوه فلزات خاکی در اقتصاد قزاقستان
کارشناسان می‌گویند اگر قزاقستان به جای سنگ معدن خام، محصولات فرآوری شده صادر کند، ارزش ذخایر آن می‌تواند ده برابر افزایش یابد. تحت این سناریو، این بخش می‌تواند تا 7.1 درصد از تولید ناخالص داخلی ملی را تشکیل دهد، تقریباً برابر با 7.3 درصد منتسب به ذخایر نفت و گاز.
در حال حاضر، قزاقستان سالانه فلزات کمیاب به ارزش بیش از ۱۳۵ میلیارد تنگه (۲۵۲.۷ میلیون دلار آمریکا) تولید می‌کند. با این حال، سهم فرآوری همچنان پایین است، تنها ۰.۶٪ از کل تولیدات صنعتی و ۱.۵٪ از تولید متالورژی، که نشان دهنده وابستگی مداوم به مواد اولیه وارداتی است.
فرصت جهش اقتصادی قزاقستان در صورت اصلاح سیاست‌های نفتی
اگر ذخایر نفت و گاز باقی‌مانده به طور مؤثر مدیریت شوند و از سال ۲۰۳۳، قرارداد مشارکت در تولید (PSA) به نفع کشور اصلاح شود، این صنعت می‌تواند تقریباً ۷۳۴ درصد از تولید ناخالص داخلی فعلی را تشکیل دهد.
