به گزارش و بررسی کیان آنلاین، دادخواست استرداد مال منقول زمانی مطرح می‌شود که فرد مال منقول خود را به طرق گوناگون در اختیار دیگری گذاشته است و شخص مقابل از برگرداندن آن خودداری می‌کند. در این شرایط مالک می‌تواند از طریق قانونی و با ارائه دادخواست استرداد مال منقول برای بازپس‌گیری آن اقدام کند.
البته دادخواست استرداد فقط برای اموال منقول مثل ماشین، طلا و وسایلی است که قابل جابه‌جایی هستند. همچنین فرقی ندارد که شخص با اجازه صاحب مال آن را تصرف کرده یا بدون اذن و از طریق سرقت مال را تصاحب کرده است. در ادامه به شرایط و چگونگی ارائه دادخواست استرداد مال منقول خواهیم پرداخت.
دادخواست استرداد مال منقول چیست؟
گاهی فرد در قالب عقد ودیعه یا اجاره و یا به صورت شفاهی اموال خود را برای مدت معینی در اختیار دیگران می‌گذارد. یا اینکه فرد از طریق اعمال مجرمانه مانند سرقت اقدام به تصاحب مال دیگری می‌کند. اگر فرد گیرنده مال بعد از پایان مدت مشخص شده از پس دادن مال مربوطه خودداری کرد، صاحب مال می‌تواند با مراجعه به مراجع قضایی و ارائه دادخواست استرداد مال منقول، اموال خود را برگرداند.
این مورد شامل اموالی امانی نیز می‌شود. یعنی زمانی که فرد مال خود را به امانت نیز دیگری بگذارد و سپس آن فرد از تحویل مال خودداری کند، این قوانین بر آن حاکم است.
نکات حقوقی دادخواست استرداد مال منقول
از لحاظ حقوقی برای دادخواست استرداد مال منقول باید به این نکات توجه نمود.
- استرداد به معنی بازگرداندن است؛ بنابراین این دادخواست را زمانی می‌توانید در مراجع قضایی مطرح نمایید که فرد دیگری مال شما را چه با اجازه و چه به بدون اجازه شما گرفته و از برگرداندن آن خودداری می‌نماید.
- این دادخواست تنها برای اموال منقول مطرح می‌شود. در قانون دو نوع انواع وجود دارد: اموال غیر منقول مثل خانه و زمین که قابلیت جابه‌جایی ندارند و اموال منقول مثل ماشین و جواهرات که می‌توان آنها را جابه‌جا کرده و به مکان دیگری منتقل نمود. بنابراین تنها زمانی که اموال منقول فرد از او گرفته شده باید این دادخواست را تقدیم دادگاه کند.
- در انتقال مال به دیگری فرقی ندارد که صاحب مال از طریق یکی از عقود اجاره یا ودیعه مال خود را در اختیار دیگری گذاشته باشد یا اینکه به صورت شفاهی این کار را کرده باشد. همچنین سرقت اموال و به دست آوردن مال منقول دیگری از طریق غیرقانونی نیز مشمول همین قاعده می‌شود.
چگونگی ارائه دادخواست استرداد مال منقول
روال قانونی ارائه دادخواست استرداد مال منقول به شکل زیر است:
- ارسال اظهارنامه
قبل از ثبت دادخواست استرداد مال منقول باید یک اظهارنامه قانونی برای فرد غاصب ارسال نمود. در این اظهارنامه می‌بایست از مخاطب خواست که ظرف مدت مقرر، مال را به صاحب اصلی خود بازگرداند. ارسال اظهارنامه در مرحله اول برای استرداد اموال منقول ضروری است. در صورت عدم ارسال آن، دادگاه دادخواست را برمی‌گرداند.
- ثبت دادخواست
اگر بعد از ارسال اظهارنامه شخص غاصب باز هم از استرداد مال سرباز داد، می‌توان برای ثبت دادخواست استرداد مال منقول اقدام نمود. در این استرداد می‌توان مطالبه خسارت در صورت ایجاد نقص در مال و دیگر خساراتی که فرد وارد شده از جمله هزینه دادرسی، حق الوکاله و غیره را به عنوان موضوع دادخواست مطرح نمود. از آن جایی که این دعوی مالی است، باید ارزش مال به عدد مناسب ثبت شود.
- صدور حکم نهایی
پس از آن که پرونده به مرجع قانونی صالح ارسال شد، قاضی با بررسی مدارک خواهان، حکم مقتضی را صادر خواهد کرد. این حکم به مدت 20 قابل تجدیدنظرخواهی و بعد از آن نیز به مدت 20 روز قابل فرجام خواهی است. چنانچه بعد از قطعیت حکم و صدور اجراییه، محکوم علیه از برگرداندن عین مال در صورت موجود بودن یا قیمت آن در صورت از بین رفتن مال، خودداری کند، محکوم له می‌تواند تقاضای توقیف اموال وی و وصول مطالبات خود را نماید.
لازم به ذکر است که در این دعوی، بار اثبات ادعا به عهده خواهان است. او باید وجود اموال موضوع دعوی در نزد خوانده را اثبات کند.
مرجع قانونی صالح برای رسیدگی به دادخواست استرداد مال منقول
رسیدگی به دادخواست استرداد مال منقول در دو مرجع دادگاه عمومی و شورای حل اختلاف می‌تواند انجام شود. اگر ارزش مال منقول مورد نظر کمتر از 20 میلیون تومان باشد، پرونده به شورای حل اختلاف ارسال می‌شود. در غیر این‌صورت صلاحیت رسیدگی به پرونده به عهده دادگاه عمومی است.
مدارک لازم برای ثبت دادخواست استرداد مال منقول
در ثبت دادخواست استرداد نیز همچون دیگر پرونده‌های حقوقی باید مدارک موجود را به دادگاه ارائه داد. این مدارک شامل موارد زیر می‌شود:
- سند رسمی یا سند عادی مال منقول
- برگه قرارداد ودیعه یا امانت در صورتی که مال از این طریق به فرد دیگر سپرده شده است.
- کارت ملی برای احراز هویت
- شهادت‌نامه شهود و افراد مطلع
- برگه مربوط به تحقیقات محلی
- برگه درخواست استعلام
دادخواست استرداد اموال امانی
در ماده 10 قانون مدنی آمده است که بر اساس عقد ودیعه می‌توان مال را به امانت نزد دیگری گذاشت. قانون به موضوع امانت دادن مال توجه کرده و قوانینی را برای آن وضع کرده است. فرد امین باید طبق عرف و توانایی خود از مال به امانت گذاشته شده نگهداری کند. زمانی که امانت‌گذار درخواست استرداد مال را بکند، او باید فورا مال را برگرداند. چنانچه فرد امین از این کار امنتاع نماید، صاحب مال می‌تواند با ثبت دادخواست استرداد مال منقول، نسبت به برگردان مال خود اقدام نماید. قوانین مربوط به دادخواست استرداد اموال مانی مانند دیگر اموال است. و بر اساس شرایط ذکر شده در بالا باید آن دادخواست را ثبت نمود./اکو ایران